“74 trilionë dollarë”? Aq para nuk ka e gjithë bota
Published in Recensione
on 20 - 07 - 2015 Author: Vladimir Petreski[Recension: Fondet globale udhëheqin me vlerë rekorde prej 74 trilionë dollarësh]
Teksti është marrë nga revista autoritative ekonomike “Financial Times” dhe si i tillë nuk ka problem. Problemi i vetëm qëndron te titulli, gjegjësisht te vlera prej “74 trilionë dollarësh”, e cila është përsëritur edhe në tekst dhe e cila, si e tillë nuk ekziston. Merrni të gjitha paratë e botës dhe nuk mund të mblidhni aq para. Kjo shumë është për 4.412 herë më e madhe se sa Prodhimi i brendshëm bruto i ekonomisë më të madhe botërore, asaj të SHBA-ve.
Linku deri te artikulli origjinal: Fondet globale udhëheqin me vlerë rekorde prej 74 trilionë dollarësh
Data dhe koha e publikimit: 17.07.2015, 12:18
Data e recensionit: 19.07.2015
Recensues: Vlladimir Petreski
Për çka bëhet fjalë. Shumë thjeshtë: për përkthim të gabuar. “74 trillion dollars” në anglisht, nuk përkthehet me “74 trilionë dollarë” në maqedonisht/shqip. Ta shohim se si dallojnë shkallët e numrave të mëdhenj në gjuhën shqipe dhe atë angleze:
Shkalla e shkurtër – anglosanksone (në gjuhën angleze):
1. Million – 1.000.000
1. Billion – 1.000.000.000
1. Trillion – 1.000.000.000.000
1. Quadrillion – 1.000.000.000.000.000
Shkalla e gjatë – kontinentale (e cila përdoret edhe në gjuhën maqedonase/shqipe):
1 milion – 1.000.000
1 miliard – 1.000.000.000
1 bilion – 1.000.000.000.000
1 trilion – 1.000.000.000.000.000
Kjo do të thotë se ajo që në gjuhën angleze quhet „trillion“, në maqedonisht/shqip është “bilion”. Gramatika e numrave të mëdhenj në gjuhën maqedonase nuk është e zhvilluar mjaft, gjegjësisht nuk përmban numra më shumë se miliarda, eventualisht bilion (kapitulli: Numerals). Së paku jo gramatikat e përhapura popullore. Ndërsa, shumat mbi 1 miliardë, ose 10 miliardë në rastin më të mirë, veçanërisht ato në para, vetëm deri para një-dy dekadash aspak nuk përdoreshin për shkak se aq para në një vend as që kishte dikund. Mirëpo, në kohën e sotme këto shuma filluan të përdoren më shpesh sikurse në këtë rast, ku shuma e përgjithshme është 74 bilionë dollarë ose 74.000 miliardë dollarë, dhe shumave të këtilla duhet t’u kushtohet më tepër kujdes.
INFOGRAPHIC
TRUTHFULNESS
ka fakte
deklarata të sakta
deklarata të vërteta
SOURCES OF INFORMATION
ka burime të evidentuara
zyrtare
relevante
1 burim
më tepër palë
EXTENSIVENESS
jogjithëpërfshirës
nuk ka informata të fshehura
BIAS
plotësisht e paraqet të vërtetën
nuk ka shtrembërim të së vërtetës (spin)
informata të rrejshme
nuk aplikohet
COMMENTING
nuk ka elemente të komentimit
PLAGIARISM
kopje të plotë
nuk është theksuar autori, është theksuar burimi pa link
TITLE QUALITY
dezinformon
josenzancionalist
joadekuat
i gabuar
PHOTOGRAPH
ka
adekuate
as manipulon as informon është vënë vetëm si ilustrim
nuk është theksuar autori (burimi)
HATE SPEECH
nuk ka shprehje të urrejtjes
nuk ka shprehje të urrejtjes
nuk nxit dhunë
nuk diskriminon
EDITED FOR THE WEB
i lexueshëm
elemente solide multimediale
nuk ka linke kontekstuale
pjesërisht i rregulluar në aspekt stilistik
i palidhur me tag-e