Etika duhet të jetë mbi sensacionin
Published in Recensione
on 29 - 07 - 2015 Author: Xhenis Sulimani
Sipas kodit etik gazetaresk, produktet mediatike që mund të lëndojnë ndjenjat e publikut duhet publikuar me kujdes. Në rast publikimi duhet të evitohen pamjet që mund të shkaktojnë reagime dhe mbi të gjitha verifikimi duhet të jetë tejet i saktë i identitetit të njerëzve.
Linku deri te artikulli origjinal: “Publikohet foto e një pjesëtari të vrarë të grupit të Kumanovës (FOTO +18)”
Data dhe koha e publikimit: 25.07.2015
Data e recensionit: 26. 07. 2015
Recensent: Xhenis Sulimani
Fotografitë në gazetari gjithashtu konsiderohen si mjet informimi, dhe si rrjedhojë vlejnë të gjitha normat etike dhe profesionale. Publikimi që po recensojmë përmban foto që potencialisht krijon reagime negative aq më tepër që identiteti i viktimës ngatërrohet.
Në foto thuhet se është njëri nga të vrarët e grupit të armatosur nga Kosovë që kishte humbur jetën pas përleshjes së armatosur me njësitet speciale të Republikës së Maqedonisë në ngjarjet e Kumanovës.
Fotot janë publikuar së pari në portalin burevesnik.org të gazetarit Zoran Bozhinovski, dhe më pas janë publikuar pothuajse në të gjitha portalet në gjuhën shqipe. Fotot me element senacioni në forma të ndryshme janë botuar nga shumë medie pa marrë parasysh normat etike.
Mediet në raste të tilla duhet të tregojnë kujdes. Për shkak të interesit publik ato mund të botohen por ka alternativa të ndryshme se si mund të paraqiten fotot e këtij lloji. Njëra ndër to është që pjesa e fytyrës të mbulohet apo të hijezohet.
Aq më shumë kjo merr rëndësi sepse për të njëjtën fotografi u shfaqën dilema etike sepse kishte paqartësi mbi identitetin e viktimës. Në versionin e parë të portalit burevesnik.org thuhet se është Mirsad Ndrecaj-Nato, ndërkaq në mediet shqipe shkruhej se mund të jetë edhe Xhafer Zymberi. Që të dy këta janë në listën zyrtare të vrarëve në rastin e Kumanovës. Ky fakt duhet të shërbejë si shembull, sepse është e një rëndësia të madhe profesionale që kur bëhet fjalë për botimet të tilla, ato nuk duhet të publikohen pa verifikim të qartë. Veç shkelje të etikës është edhe mungesë ndjeshmërie ndaj familjarëve dhe publikut.
INFOGRAPHIC
TRUTHFULNESS
nuk ka fakte
nuk mund të përcaktohet saktësia e deklaratave
nuk mund të përcaktohet vërtetësia e deklaratave
SOURCES OF INFORMATION
ka burime të evidentuara
jozyrtare
jorelevante
1 burim
një palë
EXTENSIVENESS
jogjithëpërfshirës
informata të fshehura
BIAS
nuk mund të përcaktohet
ka shtrembërim të së vërtetës (spin)
nuk mund të përcaktohet
mban anën e një pale
anshmëri politike
COMMENTING
ka elemente të komentimit
PLAGIARISM
kopje të pjesshme
është theksuar autori
TITLE QUALITY
informon
jokreativ
senzacionalist
adekuat
i qartë
PHOTOGRAPH
ka
adekuate
manipulon
nuk është theksuar autori (burimi)
HATE SPEECH
shprehje të u rrejtjes
nuk ka shprehje të urrejtjes
nxit dhunë
diskriminon
EDITED FOR THE WEB
mesatarisht i lexueshëm
nuk aplikohet
nuk ka linke kontekstuale
i parregulluar në aspekt stilistik
i palidhur me tag-e