Faktet duhet të dëshmohen që mendimi të jetë i vlefshëm
Published in Recensione
on 23 - 09 - 2015 Author: Зоран Бојаровски[Recension: Pse LSDM-ja i kërkon dëshmitë për rastin “Puç”-i?]
Do të ishte shumë e dobishme sikur dikush ta kishte shifrën për ta identifikuar formatin e kësaj përmbajtjeje mediatike. Është tarnsmetuar nga botimi i shtypur i medies në rubrikën “Maqedonia” dhe asgjë më tepër. Këtë e konstatojmë në fillim të këtij recensioni për shkak se stili i autorit dhe konstruksioni i përmbajtjes më tepër i ngjajnë mendimit, mirëpo nuk është as ajo. Si e para, përmbajtja formalisht nuk është kornizuar, dhe si e dyta, përveç qëndrimeve kryesisht personale në tekst, të pambështetura me argumente autentike, kjo përmbajtje mediatike është një lloj hibridi. Me gjithçka.
Mirëpo, shumicën e supozimeve dhe konstruksioneve, të cilat vetë autori i parashtron, vetë u përgjigjet dhe i rendit sipas sistemit “Lego” pa e përdorur “ngjitësen përkatëse” të gazetarisë.
Linku deri te artikulli origjinal: Pse LSDM-ja i kërkon dëshmitë për rastin “Puç”-i?
Data dhe koha e publikimit: 20.09.2015, 10:22
Data e recensionit: 22.09.2015
Recensues: Zoran Bojarovski
Gjatë gjithë tekstit autori “polemizon” me qëndrimet e shprehura më parë të funksionarëve të LSDM-së (Zaevit, Remenskit), mirëpo recensuesi i këtij teksti nuk mund ta largojë përshtypjen që dominon në gjithë tekstin se të gjitha potencimet e polemistëve të paramenduar në tekst janë vendosur në kontekst i cili i përgjigjet vetëm autorit të këtij teksti. Ose, autori parashtron pyetje, të cilat edhe vetëvetiu janë hipotetike dhe për këtë arsye detyrimisht çojnë në përgjigje hipotetike të llojit “çka do të bëhej sikur të bëhej”“.
Për shembull:
A mund të besohet se qëllimi i LSDM-së, lideri i së cilës është dyshuari i katërt në rastin “Puç”-i, i cili nuk u përgjigjet thirrjeve të gjykatës duke pritur që rastin ta shqyrtojë prokurori special, se do ta lëshonte mundësinë që të “ndikojë” mbi gjithë atë arkiv pa u përpjekur që t’i shpëtojë fillimisht Zaevin dhe Verushevskin?
Si të lexohet ky tekst, përveç se në mënyrë të vetme se implementon dyshime, ndërsa përgjigjet, të cilat e jep vetë autori, janë konstruksion në bazë të supozimeve.
Prandaj, si përfundim, bile edhe atëherë kur shkruhet ndonjë mendim, duhet të theksohet se, madje edhe atëherë kur “vishet” si mendim personal, përmbajtja mediatike nuk mund t’u shmanget standardeve të përhershme të gazetarisë, e ato janë e vërteta dhe faktet.
Këtu menjëherë të themi se mendimet dallojnë nga faktet. (Më tepër për këtë temë kemi shkruar edhe më parë këtu, në rubrikën “Leksione gazetareske”, me titull “Nuk ka vetëm një të vërtetë, nuk ka një Maqedoni“).
Mendimi është përfundimi deri te i cili ka ardhur dikush në bazë të, ose i nxitur nga faktet. Në masë të madhe mendimet formohen edhe nga ajo për të cilën njerëzit konsiderojnë se është fakt. Vetëm se të gjitha leksionet e gazetarisë thonë se faktet duhet të mund të dëshmohen dhe të jenë të padyshimta.
Faktet, zakonisht, definohen si infromata që përshkruajnë se diçka ka ndodhur. Ato mund të jenë vërtetuara drejtpërdrejt nga gazetari ose të pranuara si të tilla nga dikush që i komunikon. Në të dy rastet, për këtë lloj të fakteve supozohet se janë të sakta. Sidoqoftë, para se të raportohet për to, çdo gazetar duhet ta dallojë se deklaratat në lidhje me faktet vijnë nga burimet e besueshme dhe relevante. Kjo e përcakton mënyrën në të cilën këto fakte i prezantohen publikut mediatik. (“Nuk ka vetëm një të vërtetë, nuk ka një Maqedoni”)
Ndërsa mendimet në bazë të fakteve të tilla, të dëshmuara mund të jenë të ndryshme. Mirëpo faktet duhet të dëshmohen që mendimi të jetë i vlefshëm.
INFOGRAPHIC
TRUTHFULNESS
pjesërisht
nuk mund të përcaktohet saktësia e pohimeve
nuk mund të përcaktohet vërtetësia e deklaratave
SOURCES OF INFORMATION
ka burime të evidentuara
zyrtare
relevante
2 burime
më tepër palë
EXTENSIVENESS
jogjithëpërfshirës
ndoshta ka informata të fshehura
BIAS
pjesërisht e paraqet të vërtetën
ka çorientim
nuk ka informata të rrejshme
mban anën e një pale
anshmëri politike
COMMENTING
ka elemente të komentimit
të integruara me faktet
PLAGIARISM
vepër origjinale
është theksuar autori
TITLE QUALITY
nuk informon
jokreativ
senzacionalist
pjesërisht
tendencioz
PHOTOGRAPH
ka
adekuate
as manipulon as informon - është vënë vetëm si ilustrim
nuk është theksuar autori (burimi)
HATE SPEECH
nuk ka gjuhë ofenduese
nuk ka gjuhë të urrejtjes
nuk nxit për përdorimin e dhunës
nuk diskriminon
EDITED FOR THE WEB
mesatarisht i lexueshëm
elemente solide multimediale
nuk ka linke kontekstuale
pjesërisht i rregulluar në aspekt stilistik
i palidhur me tag-e