Formimi i partisë së re si rrugë deri te bankrotimi
Published in Recensione
on 25 - 12 - 2015 Author: Љубомир Костовски
[Recension: Dy britanezë dhe 1.000 maqedonas mund të formojnë dy parti]
Teksti që i nënshtrohet recensionit ka bërë një analizë të mirë të një teme e cila një kohë të gjatë nuk i është nënshtruar observimit gazetaresk. Gjithsesi, nuk ka qenë as temë e ndonjë tribune politike të organizuar nga cili do qoftë subjekt relevant. Bëhet fjalë për mundësinë që ndonjë individ të themelojë parti të re për shkak se vlerëson se ato aktualet nuk e plotësojnë observimet e tij politike për nevojat e shoqërisë. Nga ana tjetër, përmbushja e kësaj dëshire është e rëndësishme për realizimin e lirive dhe të drejtave të qytetarëve, mirëpo sipas analizës, opcionet e tilla nuk janë aq relevante për elitat që e udhëheqin lojën politike.
Linku deri te artikulli origjinal: Dy britanezë dhe 1.000 maqedonas mund të formojnë dy parti
Data dhe koha e publikimit: 19.12.2015
Data e recensionit: 24.12.2015
Recensues: Ljubomir Kostovski
PASURI E MADHE PËR THEMELIMIN E PARTISË
“Në krahasim me vendet e Evropës, Maqedonia është një nga vendet që ka kushte më të vështira për futjen e partive të reja në skenën politike. Partia duhet të ketë 1.000 themelues dhe prej secilit prej tyre duhet të sigurohet deklaratë e vërtetuar në notar se është pjesë e iniciativës, si dhe vërtetim për shtetësi. Deklarata në notar kushton 150 denarë, ndërsa po aq kushte edhe vërtetimi i shtetësisë. Prej 1.000 njerëzve, ato janë 300.000 denarë, apo pothuajse pesë mijë euro”.
Artikulli nuk merret vetëm me supozimet juridike që të realizohet operacioni që “njeriu anonim” të bëhet lider politik, por është me rëndësi që nëpërmjet një operacioni matematikor tregon se nevojitet pasuri e madhe për të themeluar parti të re!
Themeluesi duhet të ketë në dispozicion rreth 10.000 еuro. Mirëpo, kjo nuk është e tëra. Kjo situatë komplikohet me kërkesat e reja të cilat i ka paraparë ligjdhënësi – nevojiten deklarata individuale në notar, ato janë shpenzime të larta, mirëpo ajo që është më e rëndësishme, kjo paraqet maltretim për nënshkruesit, për shkak se nuk mjafton letërnjoftimi, por duhet të nxirret edhe shtetësia, dokument i cili deri para pak kohësh pothuajse edhe nuk ishte i nevojshëm!
Është mirë që media shfrytëzon përvoja të partive që janë në proces të formimit (regjistrimit), duke e ilustruar tekstin me deklarata për të “zitë e ullirit” që i heqin ata, por edhe të partive të vogla, të cilat, poashtu, kanë problem kur duhet t’i rinovojnë regjistrimet e tyre.
Vlerë të veçantë të kësaj analize paraqesin përvojat e vendeve të ndryshme evropiane për këtë çështje. Shokuese është informata – duam ta veçojmë – se në Britani që të themelohet parti nevojiten më pak njerëz se sa për një parti brixhi: dy vetë të cilët në xhep duhet të kenë vetëm 150 funta (rreth 200 еuro)! Dhe asnjë komplikim të posaçëm administrativ. Në Belgjikë nuk duhen as aq – mjafton të kandidoheni (nuk ka census), dhe nëse futeni, të themi në parlament, mundeni edhe post festum të formoni parti pa asnjë kusht plotësues. Të mos numërojmë më tutje, mund ta lexoni tekstin që ua rekomandojmë.
INFOGRAPHIC
TRUTHFULNESS
ka fakte
pohime të sakta
deklarata të vërteta
SOURCES OF INFORMATION
ka burime të evidentuara
zyrtare
relevante
më tepër burime
më tepër palë
EXTENSIVENESS
gjithëpërfshirës
nuk ka informata të fshehura
BIAS
plotësisht e paraqet të vërtetën
nuk ka shtrembërim të së vërtetës (spin)
nuk ka informata të rrejshme
është i balancuar
COMMENTING
ka elemente të komentimit
të integruara me faktet
PLAGIARISM
vepër origjinale
është theksuar autori
TITLE QUALITY
informon
kreativ
josenzancionalist
adekuat
i qartë
PHOTOGRAPH
ka
adekuate
as manipulon as informon - është vënë vetëm si ilustrim
është theksuar autori (burimi)
HATE SPEECH
nuk ka gjuhë ofenduese
nuk ka gjuhë të urrejtjes
nuk nxit për përdorimin e dhunës
nuk diskriminon
EDITED FOR THE WEB
i lexueshëm
elemente solide multimediale
nuk ka linke kontekstuale
i rregulluar në aspekt stilistik
i palidhur me tag-e