Mos citimi i medies kur përcillet një lajm nuk është etike
Published in Recensione
on 27 - 10 - 2015 Author: Fatlume Dervishi
[Recension: “Kasami: Punojmë në drejtim të bashkimit të opozitës”]
Si për çdo krijim tjetër, edhe për artikujt gazetaresk, plagjiatura është e patolerueshme, është shkelje e të drejtës së autorit dhe e normave etike. Por nuk është aspak i rrallë si fenomen. Kopjimi i plotë ose i pjesshëm i materialeve informuese dhe moscitimi i burimit janë disa nga “lëshimet” më të shpeshta të mediave.
Linku për te artikulli origjinal: “Kasami: Punojmë në drejtim të bashkimit të opozitës”
Data dhe koha e publikimit: 23.10.2015, 14:16
Data e recensionit: 26.10.2015
Recensues: Fatlume Dervishi
Në periudhë të një krize të theksuar politike, mediat “vrapojnë” për ekskluzivitetin e informacioneve mbi veprimet dhe vendimet e funksionarëve politik të ngarkuara me përgjegjësi të ndryshme publike. Intervista është gjithmonë një formë e mirë për të mësuar informacione të veçanta dhe gazetarit që e bën atë i duhet një punë e madhe për të arritur të bëjë një produkt gazetaresk me vlerë.
Në rastin konkret, trajtojmë një informacion të shkëputur nga një intervistë, që media, e ka vlersuar si me peshë për ta ritransmetuar. Intervista nuk i takon të njejtës medie dhe autori që e ka ripublikuar informacionin e shkëputur nga intervista e plotë nuk e ka cituar burimin ose median që ka realizuar intervistën.
Ky akt, llogaritet si plagjiaturë dhe Kodi i Gazetarëve të Maqedonisë e dënon atë.
-
Mosrespektimi i të drejtave të autorit vlersëohet si shkelje e rëndë e rregullave të etikës.
-
Nesë informacioni është marrë ose parafrazuar nga ndonjë media tjetër, vepër autoriale ose studim, burimi duhet të përmendet, në të kundërtën do të trajtohet si plagjiator, e jo për gazetar.
Intervista origjinale (që është produkt i drini.mk) është shumë më e gjatë dhe në të trajtohen më gjerësisht gjërat. Kurse teksti tjetër është më i shkurtër dhe pasqyron vetëm një pjesë shumë të shkurtër nga kjo intervistë. Meqë ka zgjedhur ta trajtojë në këtë mënyrë, gazetari duhet të plotësonte produktin e tij edhe me mendimin e të paktën njërit prejt subjekteve tjera politike që theksohen në tekst, Rilindjes Demokratike Kombëtare (RDK), Lëvizjes për Reforma në PDSH, PPD-në ose Demokracisë e Re. Duhet theksuar se teksti është transmetuar vetëm në web-faqen e Alsat-M dhe jo në edicionin e lajmeve në televizion.
INFOGRAPHIC
TRUTHFULNESS
ka fakte
pohime të sakta
deklarata të vërteta
SOURCES OF INFORMATION
ka burime të evidentuara
zyrtare
relevante,
1 burim
një palë
EXTENSIVENESS
jogjithëpërfshirës
nuk ka informata të fshehura
BIAS
nuk mund të përcaktohet
nuk mund të përcaktohet
nuk mund të përcaktohet
është i balancuar
COMMENTING
nuk ka elemente të komentimit
PLAGIARISM
kopje të pjesshme
nuk është theksuar autori, nuk është theksuar burimi
TITLE QUALITY
informon
kreativ
josenzancionalist
adekuat
i qartë
PHOTOGRAPH
ka
adekuate
as manipulon as informon - është vënë vetëm si ilustrim
nuk është theksuar autori (burimi)
HATE SPEECH
nuk ka gjuhë ofenduese
nuk ka gjuhë të urrejtjes
nuk nxit për përdorimin e dhunës
nuk diskriminon
EDITED FOR THE WEB
i lexueshëm
nuk ka elemente multimediale
ka linke kontekstuale
i rregulluar në aspekt stilistik
i palidhur me tag-e