Një lajm pa lajm
Published in Recensione
on 21 - 04 - 2016 Author: Fatlume Dervishi
[Recension: “Kryq gjigant në dalje të Shkupit”]
Titujt senzacionalë dhe bombastikë janë praktikë joprofesionale për shkak të mospërputhjes së tyre me realitetin. Përveç një titulli manipulues, ky lajm ka edhe qëllim tjetër përveç informimit.
Linku deri te artikulli origjinal: “Kryq gjigant në dalje të Shkupit”
Data dhe koha e publikimit: 17.04.2016
Data dhe koha e recensionit: 18.04.2016
Recensues: Fatlume Dervishi
Titulli manipulon me vetë faktin se nuk synon informimin objektiv por nxitjen. Ndërkaq në tekst, lexuesi nuk kupton se për çfarë bëhet fjalë më saktë, nuk ka detaje se kur dhe nga kush është vendosur kryqi. Fotografia e përdorur në ballë, është fotografi amatore, nuk ka incizime, e as të dhëna të tjera. Autori nuk ka shkuar në vendngjarje, nuk ka intervistuar asnjë banor dhe nuk ka hulumtuar për asnjë aspekt tjetër. Fotografia në fund të tekstit, është e një kryqi tjetër, shumë herë më i madh se ai për të cilin informon autori, pra edhe në këtë rast, tentohet të manipulohet. Teksti pjesërisht është përkthyer nga disa media maqedonase (1,2,3,4) të cilat po ashtu nuk kanë asnjë të dhënë më shumë.
“Ngjarja ka ndodhur në vitin 2012 kur në Smilkovci, djelmoshat nga mosha 18 deri në 21 vjeç nga Lagja Radishani kanë dal në piknik. Në lagjen Radishani është vendosur një Kryq në përkujtim ndaj ngjarjes tragjike.”
Një pjesë e tekstit është rikujtim ngjarjesh të katër viteve më parë për vrasjen e pesëfishtë, kurse nuk mbeten pas as komentet e autorit të prezantuara si fakte.
Mungesa e burimeve e bën të mangët tekstin. Në pjesën e dytë të tekstit, që është pjesa origjinale e tekstit që po recensojmë, nuk tregohet as deri në ç’shkallë janë hetimet për rastin “Monstra”, por sillen konkluzione dhe dyshime nga vetë autori, që cilëson rastin si të montuar.
“Me këtë rast u realizua një aksion policor spektakular ku gratë shqiptare u arrestuan para kamerave nga policët maqedonas sikur të ishin kriminele. Dyshohet se ky rast është një montim politik i qeverisë së Nikolla Gruevskit.”
Gjithë çfarë përmban teksti është tentim për nxitje, përveç nxitjes të reagimeve të palëve në tekst, që është në përputhje me profesionin e gazetarit, e që në këtë rast ka munguar. Sipas Kodit Etik të Gazetarëve, ai e ka për detyrë të zbusë situatat dhe jo t’i nxisë ato.
“Gazetari duhet të jetë i vetëdijshëm për temat e ndjeshme etnike, kulturore, fetare dhe seksuale dhe t’i trajtojë në pajtim me ato.”
Mund të konkludohet se një titull i tillë ka qenë i qëllimshëm. Duke ditur rrjedhën e deritanishme të ngjarjeve, autori e ka ditur që “një kryq gjigand” ka qenë gjithmonë pikënisje për tensione. Andaj, ky titull ndoshta i ka sjellë artikullit lexueshmëri më të madhe, mirëpo, në afat të gjatë, lajmet e tilla mund ta largojnë publikun nga media.
INFOGRAPHIC
TRUTHFULNESS
nuk ka fakte
nuk mund të përcaktohet saktësia e pohimeve
nuk mund të përcaktohet vërtetësia e deklaratave
SOURCES OF INFORMATION
nuk ka burime të evidentuara
asnjë burim
asnjëra palë
EXTENSIVENESS
jogjithëpërfshirës
informata të fshehura
BIAS
pjesërisht e paraqet të vërtetën
ka shtrembërim të së vërtetës (spin)
nuk mund të përcaktohet
është i njëanshëm
anshmëri tjetër
COMMENTING
ka elemente të komentimit
të integruara me faktet
PLAGIARISM
kopje të pjesshme
nuk është theksuar burimi
TITLE QUALITY
dezinformon
jokreativ
senzacionalist
joadekuat
tendencioz
PHOTOGRAPH
ka
joadekuate
manipulon
nuk është theksuar autori (burimi)
HATE SPEECH
gjuhë ofenduese
Gjuhë nxitëse
nxit për përdorimin e dhunës
nuk diskriminon
EDITED FOR THE WEB
mesatarisht i lexueshëm
nuk ka elemente multimediale
nuk ka linke kontekstuale
i parregulluar në aspekt stilistik
i lidhur me tag-e