Perceptimi nuk është lajm
Published in Recensione
on 18 - 07 - 2015 Author: Adrian Kerimi
[Recension: KUJDES… Erdhën gurbetqarët!]
Shpesh gazetarët nisen që të hetojnë raste edhe mbi perceptime që krijohen. Kjo është e drejtë nga ana e tyre, por për të botuar një tekst gazetaresk me standardet e profesionit, gjithçka duhet të bazohet në fakte dhe burime.
Linku deri te artikulli origjinal: Recension: KUJDES… Erdhën gurbetqarët!
Data dhe koha e publikimit: 13.07.2015
Data e recensionit: 16.07.2015
Recensues: Adrian Kerimi
Teksti me të drejtë mund të ngrejë shqetësime për fenomene që shfaqen në një periudhë të caktuar. Por që mos mbesin çështjet vetëm perceptim duhen shfrytëzuar gjitha burimet për një informimi sa më të saktë. Në paragrafin që vijon, autori i tekstit jep konstatim apo përfundim. Të tillat pa burime nuk publikohen dot.
“Me ardhjen e gurbetqarëve gjatë sezonit veror gëzohen të gjithë fëmijët, familjarët, biznesmenët etj, por megjithatë përveç të mirave që sjellin, pjesa më e madhe e tyre (përjashto disa që meritojnë çdo respekt) sjellin shumë kokë dhimbje dhe nervozë tek banorët vendas”.
Në tekst gjithashtu thuhet: “Qytetarët shpesh ankohen me sjelljen e pahijshme të shumicës prej tyre, ja p.sh.”. Edhe pse gazetari paralajmëron anketimin e qytetarëve, në tekst nuk janë parafrazuar ose cituar ata.
Paragrafi tjetër në vazhdim është shkëputje po nga i njëjti tekst. Në të autori i revoltuar hedh në rreshta sjelljet e mërgimtarëve. Në të gjitha denoncimet ka bazë për “prishje të rendit dhe qetësisë publike”. Si vijon: “Në qytet mund të shohësh një makinë me targa të Zvicrës, Austrisë apo ndonjë vendi tjetër evropian, që hedh paketën e cigareve nga dritarja, që parkohet ku ti kujtohet dhe kur ti kujtohet, që ndalon në mes të rrugës duke biseduar me dikë tjetër, që shkel gazin e makinës së tij deri në fund, nga pamundësia për ta provuar atë në vendin ku punon shkaku i ligjeve të rrepta, që shan policin për paaftësi dhe bëhet më polic se polici, që i “shet” mend një profesori për punën e profesorllëkut, që ja tregon Hoxhës punët e fesë, që ankohet në supermarket për çmimet, që kërkon ta blejë me para patentën e shoferit, që “shet” patriotizëm teksa flet gjermanisht me djalin e tij”. Teksti si i tillë konsiderohet koment. Pasi gazetari jep vlerësimet e tij. Do të ishte në rregull që një tekst i tillë të botohej në rubrikën opinione. Atëherë publiku e di se bëhet fjalë për një vrojtim të autorit (edhe pse edhe tek opinionet nuk mund të ketë shpifje, ofendime apo të pavërteta). Por në raste kur publikimet ngrejnë akuza atëherë do të duhej të merret qëndrim, shifra, informacion nga policia apo dhe institucione të tjera, për të vërtetuar nëse perceptimi është fenomen siç sillet i përgjithësuar në tekst. Gazetari do të duhej të sillte statistika të cilat tregojnë se sa është numri i aksidenteve, përleshjeve dhe prishjeve të rendit dhe qetësisë gjatë periudhës kur mërgimtarët kanë ardhur.
INFOGRAPHIC
TRUTHFULNESS
nuk ka fakte
nuk ka deklarata
nuk mund të përcaktohet vërtetësia e deklaratave
SOURCES OF INFORMATION
nuk ka burime të evidentuara
anonime
nuk mund të përcaktohet
një palë
EXTENSIVENESS
jogjithëpërfshirës
informata të fshehura
BIAS
nuk mund të përcaktohet
ka shtrembërim të së vërtetës (spin)
informata të rrejshme
mban anën e një pale
anshmëri tjetër
COMMENTING
ka elemente të komentimit
të ndara nga faktet
PLAGIARISM
nuk mund të përcaktohet
nuk është theksuar autori, nuk është theksuar burimi
TITLE QUALITY
nuk informon
jokreativ
josenzancionalist
joadekuat
tendencioz
PHOTOGRAPH
ka
joadekuate
manipulon
nuk është theksuar autori (burimi)
HATE SPEECH
shprehje të u rrejtjes
shprehje të urrejtjes
EDITED FOR THE WEB
i lexueshëm
nuk aplikohet
ka linke kontekstuale
i rregulluar në aspekt stilistik
i lidhur me tag-e