Përkatësia nuk duhet të theksohet nëse s’ka ndikim në ngjarje
Published in Recensione
on 28 - 06 - 2016 Author: Ferikan Iljazi
Në kushte kur marrëdhëniet ndëretnike janë aq të brishta, shkruhet lajm që mund të nxisë edhe më tepër urrejtje ndëretnike. Përse të bëhet kjo? Kush poenton këtu? Teksti që po recensojmë në titull aludon se ngjarja ka ndodhur për shkak të dallimit etnik, por askund më tej në tekst nuk argumentohet ky fakt.
Linku deri te artikulli origjinal: “Dramë në Kumanovë, maqedonasi qëllimisht shkelë familjen shqiptare”
Data dhe koha e publikimit: 26.06.2016
Data e recensionit: 27.06.2016
Recensuese: Ferikan Iljazi
Jepen vetëm të dhënat standarde nga MPB-ja se si ka ndodhur ngjarja, por nuk jepen detaje të tjera që do të mbështesnin tezën e konfliktit ndëretnik.
“Dramë në Kumanovë, maqedonasi qëllimisht shkelë familjen shqiptare”
Duhet pasur shumë kujdes, sidomos kur në ngjarje janë të përfshirë edhe fëmijë dhe grua. Dihet se këto dy kategori të ndjeshme të njerëzve nxisin shumëfishin e dhembshurisë tek njerëzit, përfshirë edhe shqiptarët, që mund të revoltohen e të bëjnë ndonjë dëm tjetër më serioz ndaj bashkëqytetarëve maqedonas. Rastet individuale kanë emër dhe mbiemër, e jo përkatësi etnike.
Ky lajm ka pasur potencial të trajtohet vetëm si lajm nga kronika e zezë, me të gjitha të dhënat rreth zënkës dhe momentit të goditjes me makinë, por jo në plan të parë të vihet përkatësia etnike, pasi që kështu do të kuptohej sikur ky dallim ka qenë arsye për të sulmuar një familje.
Mirëpo, në raste ku zënka ka qenë në baza etnike, atëherë kjo mund dhe duhet të përmendet. Atëherë, prapëseprapë, gazetari profesional duhet t’i ikë fjalorit nxitës, t’i përfshijë të gjitha palët e involvuara në tekst, institucionet përkatëse, dhe të japë një pasqyrë reale të ngjarjes. Por, nëse ndodhia ka qenë për krejtësisht diçka tjetër, pse është e nevojshme që kjo të theksohet? Për më tepër, në shumë raste si gazetarë na ka rënë rasti të përballemi me raste të tilla në terren, por jemi munduar që përmendjen e përkatësisë etnike ta bëjmë me shumë kujdes, vetëm për të mos nxitur tensione. Ne mund të ndërtojmë shumë gjëra të bukura me punën tonë, por njëkohësisht mund të shkaktojmë edhe shumë dëm. Prandaj, duke e njohur vendin tonë, ashtu edhe duhet të veprojmë.
Dy nene të Kodeksit të gazetarëve i janë kushtuar pikërisht kësaj kategorie të lajmeve.
10.
Gazetari nuk ka për të krijuar ose përpunuar me vetëdije informata, të cilat i kërcënojnë të drejtat ose liritë e njeriut, nuk ka për të folur me gjuhën e urrejtjes dhe nuk do të nxisë dhunë ose diskriminim mbi çfarëdo lloj baze (kombëtare, fetare, racore, gjinore, shoqërore, gjuhësore, politike, orientimi seksual…)
11.
Gazetari do t’u përmbahet standardeve të pranuara shoqërore që kanë të bëjnë me dinjitetin dhe respektimin e dallimeve etnike, kulturore dhe religjioze në Maqedoni.
INFOGRAPHIC
TRUTHFULNESS
nuk ka fakte
nuk mund të përcaktohet saktësia e pohimeve
nuk mund të përcaktohet vërtetësia e deklaratave
SOURCES OF INFORMATION
ka burime të evidentuara
zyrtare
relevante,
1 burim
një palë
EXTENSIVENESS
jogjithëpërfshirës
ndoshta ka informata të fshehura
BIAS
pjesërisht e paraqet të vërtetën
ka shtrembërim të së vërtetës (spin)
nuk mund të përcaktohet
nuk aplikohet
anshmëri tjetër
COMMENTING
ka elemente të komentimit
të ndara nga faktet
PLAGIARISM
kopje të pjesshme
nuk është theksuar autori
TITLE QUALITY
nuk informon
jokreativ
senzacionalist
joadekuat
tendencioz
PHOTOGRAPH
ka
adekuate
as manipulon as informon - është vënë vetëm si ilustrim
nuk është theksuar autori (burimi)
HATE SPEECH
nuk ka gjuhë ofenduese
gjuhë e urrejtjes
nxit për përdorimin e dhunës
nuk diskriminon
EDITED FOR THE WEB
mesatarisht i lexueshëm
elemente jokualitative multimediale
nuk ka linke kontekstuale
pjesërisht i rregulluar në aspekt stilistik
i palidhur me tag-e