Përsëritja si nënë e gazetarisë spekulative
Published in Recensione
on 1 - 06 - 2016 Author: Љубомир Костовски[Recension: Fokus-i i Bullgarisë e dridhi qeverinë – gjysma e ministrave dhe Gruevski me pasaportë bullgare]
Pyetja se sa ministra të rinj dhe të vjetër, dhe në përgjithësi sa politikanë të VMRO-DPMNE-së kanë pasaport të Bullgarisë zvarritet nëpër faqet e gazetave tona, sikurse edhe tema për NLO-të ose përbindëshi i panjohur ujoj në bregun e kishës së Shën Naumit në Liqenin e Ohrit. Nëse sot nuk ka temë ose lajm me të cilin do të tërhiqet vëmendja e lexuesve, atëherë nga sirtari nxirret diçka që është publikuar më parë, e që sigurisht do të shkaktojë reagim, mirëpo duhet pasur parasush memorjen e shkurtër të konsumatorëve. Ky është një lajm i tillë.
Linku deri te artikulli origjinal: Fokus-i i Bullgarisë e dridhi qeverinë – gjysma e ministrave dhe Gruevski me pasaportë bullgare
Data dhe koha e publikimit: 30.05.2016
Data e recensionit: 30.05.2016
Recensues: Ljubomir Kostovski
LAJM I RECIKLUAR
Agjencia bullgare e lajmeve, Fokus, informon se më shumë se gjysma e anëtarëve të qeverisë në Maqedoni kanë pasaportë bullgare dhe shtetësi të dyfishtë, transmton Pravda serbe. Siç ka transmetuar portali Albeu, pasaportë bullgare kanë edhe bashkëpunëtorët më të afërt të ish-kryeministrit, Nikolla Gruevski. Përveç Bonevës, pasaportë bullgare kanë edhe Antonio Milloshoski, i cili gjashtë vjet ishte shef i diplomacisë maqedonase. Përveç tij, pasaportë bullgare kanë edhe Ilija Dimovski dhe Aleksandar Nikollovski.
Kur në vitet e 70-ta lexonim se 30 përqind e të punësuarve në redaksitë amerikanë janë hulumtues, gjegjësisht verifikues të fakteve, çuditeshim. Mirëpo se dikush në redaksitë tona duhet ta bëjë këtë flet edhe publikimi që e recensojmë. Për lajmet e llojit të këtillë gjurmë ka që nga korriku i vitit 2006, nëse shfrytëzohet, për shembull, daily.mk. Për herë të fundit, rreth kësaj teme senzacion u bë në nëntor të vitit 2015 (shih këtu)
Së pari, së paku sot nuk ka nevojë për shumë të punësuar që të verifikohet lajmi dhe të konstatohet se ai është bajat dhe shumë herë i përsëritur. Kësaj radhe ne transmetojmë se çka shkruan Fokusi i Sofjes nga burimi serb(!), i cili i referohet portalit shqiptar, e ky mesiguri i referohet ndonjë burimi më të vjetër maqedonas! Një rreth tipik kur diçka që ndoshta është e vërtetë mirëpo e paverifikuar, rrotullohet si akrepat e orës.
Duke mos u futur në vlerësimet individuale të agjencisë bullgare Fokus, duhet të theksojmë se përsëritja periodike e kësaj “informate” e detyruan edhe vetë Fokusin që ta demantojë atë. Për herë të fundit kjo ka ndodhur në nëntor të vitit 2015 (shih këtu).
DEMANT PA KUFINJ
Në këtë rast, me siguri, bëhet fjalë ose për gabim të redaktorëve kujdestarë në mediet maqedonase, të cilat në parim emisionet ndërkombëtare i përgatisin duke u mbështetur në informata nga agjencia “Fokus”, për shkak se e kanë më lehtë t’i përshtasin tekstet nga gjuha letrare bullgrae, se sa të përkthejnë nga anglishtja, gjermanishtja, frengjishtja ose rusishtja. Mundësia e dytë është që në Maqedoni në këtë mënyrë të qërohen hesapet e brendshme politike rreth zgjedhjeve që duhet të mbahen – thuhet në demant.
Kjo temë ose duhet të ndërpritet të përsëritet në këtë formë (pa burime të besueshme, pa fakte dhe pa argumentim), ose nëse elita politike e VMRO-DPMNE-së meriton akuza të tilla, atëherë duhet të sigurojmë fakte të mjaftueshme me hulumtim tonin për “pasaportat bullgare të politikanëve maqedonas”. Për shkak se, është fakt se ish-kryeministri dhe kryetari i kësaj partie, Ljubço Georgievski e pranoi se ka shtetësi bullgare, mirëpo për të VIP personat e tjerë që përmenden (edhe për ata që nuk përmenden, mirëpo “numërohen”), nevojiten dëshmi të forta.
INFOGRAPHIC
TRUTHFULNESS
ka fakte
nuk mund të përcaktohet saktësia e pohimeve
nuk mund të përcaktohet vërtetësia e deklaratave
SOURCES OF INFORMATION
ka burime të evidentuara
jozyrtare
jorelevante
1 burim
një palë
EXTENSIVENESS
jogjithëpërfshirës
ndoshta ka informata të fshehura
BIAS
nuk mund të përcaktohet
ka shtrembërim të së vërtetës (spin)
nuk mund të përcaktohet
mban anën e një pale
anshmëri politike
COMMENTING
nuk ka elemente të komentimit
PLAGIARISM
kopje të plotë (lajm agjencie)
është theksuar burimi me link
TITLE QUALITY
dezinformon
jokreativ
senzacionalist
joadekuat
tendencioz
PHOTOGRAPH
ka
adekuate
manipulon
nuk është theksuar autori (burimi)
HATE SPEECH
gjuhë ofenduese
nuk ka gjuhë të urrejtjes
nuk nxit për përdorimin e dhunës
nuk diskriminon
EDITED FOR THE WEB
mesatarisht i lexueshëm
nuk ka elemente multimediale
ka linke kontekstuale
pjesërisht i rregulluar në aspekt stilistik
i palidhur me tag-e