Shkelja e të drejtës autoriale në Maqedoni dënohet me ligj

on 29 - 06 - 2016 Author: Владо Ѓорчев

Овој напис го има и на: Maqedonisht

[Recension: Njësia e veçantë gjyqësore do të bëhet kusht i ri për zgjedhjet?]

Kohët e fundit plagjiatura është duke u bërë mënyrë brengosëse për të mbëledhur ndonjë klik më shumë. Redaksitë profesionale, ku ka gazetarë profesionalë, vazhdimisht janë cak i plagjiatorëve nga të ashtuquajtura portale-njeri ose bloge, të cilat zakonisht as që e përmendin burimin, por e transmetojnë tekstin si produkt të vetin. I tillë është shembulli edhe me artikullin që i nënshtrohet këtij recensioni.

Linku deri te artikulli origjinal: NJËSIA E VEÇANTË GJYQËSORE DO TË BËHET KUSHT I RI PËR ZGJEDHJET?

Data dhe koha e publikimit: 28.06.2016

Data e recensionit: 29.06.2016

Recensues: Vllado Gjorçev

Përndryshe, në këtë rast bëhet fjalë për tekst të publikuar në gazetën “Slloboden peçat”, i cili pastaj në mënyrë të rregullt, duke e cituar se prej ku është marrë dhe kush është autori, është transmetuar në portalin Plusinfo. Pastaj ndodh dukuria e telefonit të prishur me marrjen e gjithë tekstit nga portalet e tjera, të cilat zakonisht nuk kanë të punësuar ose janë në gjendje të “pronarit-gazetar” dhe ndodh e gjithë katastrofa. Kështu prej një portali në tjetrin ndryshon edhe burimi, që është krejtësisht e gabuar dhe joetike.

Titulli është i njëjtë në të gjitha vendet, e poashtu edhe teksti nuk ka korrigjime.

KODI ETIK I GAZETARËVE ËSHTË I QARTË

Përndryshe, siç kemi shkruar më parë në Shërbimin për verifikimin e fakteve në media, e poashtu e njëjta thuhet edhe në Kodin etik të gazetarëve të Maqedonisë:

“Bërja e plagjiateve është e palejueshme. Citatet nuk duhet të shfrytëzohen pa miratimin e burimit ose autorit.”

Siç kemi shkruar atëherë, shkelja e të drejtës autoriale dhe të drejtave të ngjashme në Maqedoni dënohet me ligj. Меdiet, duke i përfshirë edhe ato në internet, nuk janë të përjashtuara nga përgjegjësia ligjore. Portali në internet, në rastin kur e paraqet ndonjë fotografi, vepër audio-vizuale, vepër nga arti figurativ, vepër muzikore ose ndonjë vepër tjetër autoriale, duhet ta shkruajë autorin dhe prej ku e ka marrë veprën autoriale (duke vendosur hyperlink të portalit në internet ose në ndonjë mënyrë tjetër). Në rastin kur nuk ka marrëveshje për bashkëpunim, ai që e merr veprën autoriale, duhet të paguajë kompensim.

Kjo praktikë e marrjes së paautorizuar të veprave të huaj dhe e publikimit të tyre pa emrin e autorit në Maqedoni duhet të ndërpritet!

Ky recension është përgatitur nga kuadër të Projektit të USAID-it për përforcimin e mediumeve në Maqedoni – Komponenta Shërbimi për verifikimin e fakteve nga mediumet, që implementohet nga fondacioni Metamorfozis.. Ky recension është mundësuar me përkrahjen e Agjencisë amerikane për zhvillim ndërkombëtar (USAID). Përmbajtja e analizës është përgjegjësi e autorit dhe nuk i paraqet qëndrimet e fondacionit Metamorfozis, USAID-it ose të qeverisë së SHBA-ve. Për më tepër informata për punën e USAID-it në Maqedoni, ju lutemi vizitoni ueb-faqen e USAID-it: (http://macedonia.usaid.gov) dhe faqen e USAID-it në Facebook: (www.facebook.com/USAIDMacedonia).

INFOGRAPHIC

TRUTHFULNESS

SOURCES OF INFORMATION

tekst i huazuar pa e theksuar autorin

1 burim

EXTENSIVENESS

BIAS

nuk mund të përcaktohet

nuk aplikohet

COMMENTING

të ndara nga faktet

PLAGIARISM

kopje të plotë

nuk është theksuar autori, është theksuar burimi pa link

TITLE QUALITY

informon

kreativ

senzacionalist

adekuat

i qartë

PHOTOGRAPH

adekuate

as manipulon as informon - është vënë vetëm si ilustrim

nuk është theksuar autori (burimi)

HATE SPEECH

nuk ka gjuhë ofenduese

nuk ka gjuhë të urrejtjes

nuk nxit për përdorimin e dhunës

nuk diskriminon

EDITED FOR THE WEB

i lexueshëm

nuk aplikohet

i rregulluar në aspekt stilistik

Shërbim për verifikim të fakteve në media