Publiku nuk meriton lajme të njëanshme dhe nxitëse
Published in Recensione
on 18 - 04 - 2016 Author: Agron Vrangalla[Recension: “E meriton o idiot”, motoja me të cilën shqiptarët do “luftojnë” kundër BDI-së”]
Në mbarë botën ekzistojnë media, të cilat përkrahin një ideologji të caktuar politike. Kjo nuk nënkupton se ato përkrahin një parti të vetme politike, por se janë të orientuara, qoftë ky orientim majtist, djathtist, i qendrës e kështu me radhë.
Linku për te artikulli origjinal: “E meriton o idiot”, motoja me të cilën shqiptarët do “luftojnë” kundër BDI-së”
Data dhe koha e publikimit: 11.04.2016
Data e recensionit: 14.04.2016
Recensues: Agron Vrangalla
Dëgjojmë ca zëra që thonë se ka ardhur momenti që të sulmohet hapur pushteti dhe të përdoren të gjitha instrumentet e mundshëm që ky pushtet të bjerë. Edhe po që se pajtoheni me këtë, ideja është që ato instrumente të jenë në harmoni me disa norma apo rregulla që vlejnë për atë fushë në të cilën jeni duke zhvilluar veprimtarinë tuaj. Ndofta pak më ndryshe mund të jetë me sektorin civil, ku hapur mund të kritikohet një forcë e caktuar politike. Mirëpo, në fushën e gazetarisë kjo nuk funksionon. Edhe pse mund të të “ziejë barku” për të sulmuar elitat politike, duhet të kesh dy-tre argumente që asistojnë atë që autori do ta arrijë me lajmet e publikuara. Shfrytëzimi i burimeve dhe citimi i tyre është alfa dhe omega në gazetari. Teksti që kemi përballë, është nisur si lajm dhe ka përfunduar në kategorinë e kolumnave. Nuk ka asnjë burim të vetëm, asnjë atribuim të drejtpërdrejtë apo të parafrazuar, asnjë shtyllë ku mund të shtjellohet lajmi. Gjithçka qëndron e ngrirë në ajër. Që në fillim jepet një konstatim më i guximshëm seç bëhet në lajm, duke thënë se gati në të gjitha komunat shqiptare në Maqedoni ku shfaqen funksionarët partiak ose shtetëror të BDI-së këto ditë më shumë hasin në trysni sociale nga popullata shqiptare. Kujdes, është thënë në mënyrë konstatuese, jo hipotetike. Për të ardhur deri te ky konkluzion, gjëja që më sa paku duhet bërë është që të monitorohen, gjegjësisht të ndiqen të gjitha vizitat e funksionarëve të BDI-së në çdo komunë shqiptare që ata shkojnë për të takuar votuesit e tyre potencial. Pasi të bëhet kjo, patjetër duhet të përdoren mjete regjistrimi, qofshin këto në mënyrë të shkruar, inçizime audio apo video. Më pas, mblidhen të gjitha materialet e agjentëve që janë angazhuar në terren dhe hidhen në një program kryqëzimi, apo thënë më qartë, bëhet përmbledhja e tyre. Nga rezultatet finale pastaj, mund të dilet me një konkluzion siç është ai që u përmend pak më lart. Pra, lypset metodologji shkencore për të ardhur në konkluzione të ngjashme me këtë të shtruar në tekst. Kjo nënkupton afate të gjata kohore, kosto të larta financiare, angazhim i stafit që do të realizojnë punën në terren, ekspertë që do të merren me kampionimin (kryqëzimin) e të dhënave, e kështu me radhë.
Fjalia e dytë dhe e tretë, ndër të tjera, aludon në pajtueshmërinë e BDI-së për t’u kënaqur me numër të vogël njerëzish nëpër tubime që realizon kjo parti me qytetarët. Në gazetari nuk ka cilësime të tipit “pak”, “shumë”, “i vogël”, “i madh”, “i ndershëm”, “i pandershëm”, etj, etj. Në gazetari ka “sa?”, pra, të paraqiten shifra. Ta zëmë, mund të thuhet që në mitingjet që zhvillon BDI-ja gjatë kësaj fushate (edhe pse akoma s’ka filluar formalisht si e tillë), krahasuar me mitingjet e dy viteve më parë, vërehet një rënie e theksuar e numrit të njerëzve që marrin pjesë në tubimet e kësaj partie. Nuk është e thënë që kjo rënie të ilustrohet me përqindje apo me statistikë (sepse fundja gazetaria nuk është shkencë), por të paktën të bëhet një lloj krahasimi me periudhën e kaluar apo ndonjë krahasim tjetër, me qëllim që të arrish të dëshmosh atë që do të thuash, se prania e qytetarëve në këto tubime është në rënie.
Ecim tutje. Fraza që thotë se raportohet se disa prej funksionareve me te përfolur te BDI-së gjate ditës hasin edhe ne fishkëllime ose skandime kundër tyre gjate prezencës se tyre ne vende publike. Lind pyetja, Kush raporton? Kush e tha? Nga e nxorëm këtë? Nuk përjashtohet mundësia që kjo të jetë e vërtetë, por problemi është se ne si gazetarë duhet ta themi autorin e asaj që është thënë këtu.
Dhe, krejt në fund, autori i tekstit na paraqitet si dëshmitar okular, i cili dëshmon se gjatë një dite, në qendër të Shkupit, dy funksionarë të BDI-së kanë qenë cak i sulmeve verbale dhe ofendimeve të kalimtarëve, duke u thënë atyre fjalë të tipit hidhja, futja, e meriton o idiot… edhe kjo mund të jetë një e vërtetë tjetër, por gazetari nuk lejohet të jetë dëshmitar i lajmit të vet. Do të ishte shumë korrekte që autori i këtij teksti të prononcohej për një medium tjetër dhe të shpjegonte në detaje se si funksionarët e BDI-së janë turpëruar mu në qendër të Shkupit, në qoftë se kjo ka qenë e vërtetë. Ja në këtë mënyrë do të mund të jepej kontributi modest për shfaqjen e pakënaqësisë ndaj këtij pushteti dhe dhënien e dëshmisë, për shembull, se kjo parti ka filluar të numërojë ditët e fundit të qeverisjes.
Në Kodin e Etikës së Gazetarëve, ndër të tjera thuhet:
“Duhet të jenë qartë të ndara, cilët janë faktet dhe cilat informacionet, dhe cilat janë komente, hipoteza ose qëndrime të autorit me qëllim që të shmanget dezinformimi dhe manipulimi me publikun.”
INFOGRAPHIC
TRUTHFULNESS
nuk ka fakte
pohimet jo të sakta
deklarata jo të vërteta
SOURCES OF INFORMATION
nuk ka burime të evidentuara
nuk mund të përcaktohet
EXTENSIVENESS
jogjithëpërfshirës
:
BIAS
nuk mund të përcaktohet
nuk mund të përcaktohet
nuk mund të përcaktohet
është i njëanshëm
anshmëri politike
COMMENTING
ka elemente të komentimit
të integruara me faktet
PLAGIARISM
vepër origjinale
nuk është theksuar autori
TITLE QUALITY
nuk informon
senzacionalist
adekuat
tendencioz
PHOTOGRAPH
ka
adekuate
manipulon
nuk është theksuar autori (burimi)
HATE SPEECH
gjuhë ofenduese
nuk ka gjuhë të urrejtjes
përdor gjuhë nxitëse
EDITED FOR THE WEB
i lexueshëm
nuk aplikohet
nuk ka linke kontekstuale
i rregulluar në aspekt stilistik
i palidhur me tag-e