Овој напис го има и на: Maqedonisht

 

Një nga problemet kryesore është kohëzgjatja e shkurtër e interesit mediatik për këtë lloj dokumenti. Njëherë të plasuar si lajm, ato nuk shfrytëzohen më tej për zbatimin e aktiviteteve që i zbaton qeveria, për rikujtim të qeverisë për obligimet e vëna/të mara dhe kontroll të aktiviteteve të qeverisë nëpërmjet prizmit të qëllimeve të vëna dhe vlerave në raport.

 

Shkruan: Prof. Dr. Mirjana Najçevska, ekspert i të drejtave të njeriut

 

Komisioni Evropian përsëri përgatiti raport për ecurinë e procesit të asocimit të Republikës së Maqedonisë në BE (“Strategjia për zgjerim dhe sfidat kryesore 2014-2015“). Mediumet e vunë dokumentin në faqet kryesore .

Leximi, prezantimi, analizimi dhe shfrytëzimi i këtyre llojeve të dokumenteve ndërkombëtare është shumë e rëndësishme, kurse për mediumet paraqet sfidë të madhe, kështu edhe pikënisje për hulumtim dhe raportim të më tejshëm. Një pjesë të mundësive që i hapin dokumentet ndërkombëtare për mediumet janë përmendur në disa analiza paraprake (p.sh.: Pa analizë të dokumenteve ndërkombëtare dhe mediumet bëhen pjesë e manipulimit, Dokumentet ndërkombëtare analizohen dhe shfrytëzohen ).

Në këtë analizë do të përqendrohemi në katër elemente të cilat mundët jenë në interes të mediumeve.

 

1. Raportim i balancuar

Ashtu edhe si për shumë çështje tjera të cilat kanë të bëjnë me funksionimin e shtetit, ashtu edhe me transmetimin e mesazheve të dhëna në raport mund të vizatohet një linjë e qartë e ndarjes së mediumeve.

Sipas një pjese të mediumeve (p.sh.: 24Vesti, А1on) mesazhi kyç është ngecja në disa fusha dhe mossuksesi i Qeverisë në përgjigjen e pamjaftueshme për një pjesë të madhe të çështjeve, gjegjësisht „Maqedonia ka marrë rrugë të rrezikshme”. Këto mediume i potencojnë kritikat, ngecjen dhe mosplotësimin e reformave, me një qasje të vogël ose fare për përparimin ose reformat e realizuara:

Mungesë besimi në shoqërinë, linjë e paqartë e ndarjes në mes shtetit dhe partive në qeveri, mos respektim të lirisë së shprehjes dhe të mediumeve, cilësi e pamjaftueshme e gjyqësorit,  administratë publike shumë e madhe dhe tej mase e politizuar, disiplinë e dobët fiskale dhe mostransparencë  në qeveri. (Libertas)

Një pjesë tjetër e mediumeve e potencuan faktin se Maqedonia edhe për herë të gjashtë merr rekomandim për fillim të negociatave (p.sh.: Sitel, Vest , Maksim ). Këto mediume e koncentrojnë vëmendjen në vetë marrjen e rekomandimit, në mënyrë minimale duke përmendur problemin e ngecjes së reformave. Në të njëjtën linjë janë edhe:

Përfundimi është i qartë: me ose pa të hëna të zeza dhe bojkot të opozitës Maqedonia ka marrë dhe do të merr rekomandime të reja, por me mesazhe të ngjashme: negociatat me BE duhet të fillojnë . (Dnevnik)

 

Në raport thuhet, në përgjithësi, vendi vazhdon në mënyrë të mjaftueshme ti plotësojë kriteret politike, e përfundoi pjesën më të madhe të reformave në aspekt të sistemit gjyqësor dhe administratë publike dhe ka bë progres prej këtë bë vend kandidat në vitin 2005. (Veçer)

 

…Raporti është shumë real dhe dërgon rekomandime deri te qeveria, opozita, si dhe anëtaret BE. (Telegraf )

Analizë interesante e prezantimit mediatik të raportit ofron Radio Evropa e Lirë, me titull: „Raporti i BE – tema kryesore në të gjitha mediumet”.

Një pjesë e mediumeve gjoja bëjnë raporte të balancuara, por me kontradikta të dukshme. P.sh., në Dnevnik me nën titull „Për Maqedoninë rekomandimi i gjashtë për negociata dhe kritika për dialogun politik”, thuhet:

Eurokomisari për zgjerim Shtefan File në pres konferencën e mbrëmshme pas publikimit të raportit për progresin e vendeve kandidate dhe aspirante për anëtarësim në BE vlerësoi se procesi i euro-integrimeve të Maqedonisë është qorrsokak dhe  se është i nevojshëm aksion për përmirësimin e gjendjes për lirinë e të shprehurit, mediumet dhe pavarësinë e gjyqësorit.

Me disa reshta më poshtë u vërtetua se:

Rezultatet pozitive janë raportuar për reformën e gjyqësorit, policisë, administratës publike dhe politikat ekonomike, dhe Komisioni njoftoi se do të kërkojë një rishikim të Marrëveshjes Kornizë, për të përfunduar zbatimin e saj.

Disa mediumet që kanë bë një analizë të mesazheve të përgjithshme të dhëna në raportin janë Utrinski Vesinik, me një artikull me titull “Raporti i KE Maqedonia as para dhe prapa”, një analizë më e gjerë është bërë në kuadër të internetit portalit MK News.

Në asnjë medium nuk është bë analizë sasiore e notave të dhëna në raport. P.sh, sa herë në raport përdoret termi “përparim i limituar (kufizuar)”, sa herë shprehja “përparim i kufizuar” “përparim i vogël”, shprehja “ nuk është në pajtim me kërkesat vëna”, ose pa “përparim i mirë”, …. Paraqitja tabelare e shprehjeve të ndryshme të cilat përdoren në raport,  mundtë jep pasqyrë të qartë për notën e përgjithshme e cila del nga raporti.

 

2. 1. VAZHDIMËSIA

   Mediumet shumë pak vëmendje i kushtojnë pasqyrimit të zhvillimit (kohor) të raporteve të dorëzuara. Prezantimi i linjës kohore të notave të përgjithshme ose të veçanta mund të jep një fotografi plastike për ndodhitë në Republikën e Maqedonisë.

   Një nga problemet kryesore është kohëzgjatja e shkurtër e interesit mediatik për këtë lloj dokumenti. Njëherë të plasuar si lajm, ato nuk shfrytëzohen më tej për zbatimin e aktiviteteve që i zbaton qeveria, për rikujtim të qeverisë për obligimet e vëna/të mara dhe kontroll të aktiviteteve të qeverisë nëpërmjet prizmit të qëllimeve të vëna dhe vlerave në raport.

   Si pas çdo raporti, mediumet i transmetojë deklaratat e përfaqësuesve të qeverisë:

   Pasi raporti të analizohet, ai njoftoi se do të fillojë aktivitetet për përgatitjen e planit të veprimit, ndërsa Departamenti për çështje evropiane do të organizojë së bashku me qeverinë dhe institucionet tjera shtetërore në fusha të caktuara një seri të konsultimeve, takimeve dhe debateve me OJQ-të, komunitetin akademik, sektorin privat dhe të gjithë aktorët e tjerë të cilët mund të kontribuojnë në Republikën e Maqedonisë në të ardhmen për të treguar më shumë progres. (Maksim)

    

   Të gjithë së bashku, të përkushtuar dhe të përgjegjshëm, duke punuar për të arritur qëllimet tona strategjike. Cila do qofshin kundërshtimet e vërejtura në raportin, qëllimi ynë kryesor duhet të jetë gjithmonë përparimin i Maqedonisë, tha Ivanov. (Vecer )

    

   Pavarësisht deklaratave të tilla mund të ketë një konotacion politik, theksoi Besimi për ne për të punuar mbi përmbajtjen, dhe se gjyqësori është liria e shprehjes, e marrëdhënieve të mira ndëretnike, dialogun politik dhe marrëdhëniet e mira fqinjësore, përkatësisht tejkalimin e çështjeve të hapura me fqinjët. (Lider)

   Megjithatë, gjatë vitit, nuk kthehen në këto deklarata, nuk e kujtoj politikanët, dhe nuk përfitojnë për parashtrimi  e pyetjeve gazetareske.

    

   1. PJESË TEMATIKE

   Në një përpjekje për të reflektuar vlerësimin e përgjithshëm të raportit, mediumet nuk mbulojnë fusha të veçanta. Mungon interesi specifik dhe i specializuar medieve për fusha të veçanta, të cilat do të lejojnë një analizë më të thellë, si dhe shfrytëzimin e njohurive të ekspertëve dhe profesionistëve.

   Analiza e disa pjesëve, zonave të caktuara që raporti merret në të vërtetë ka nevojë për të tërhequr interesin afatgjatë të mediave. Për shembull, Kapitulli 19 i raportit – politikës sociale dhe punësimit. Vini re se “Nuk ka pasur përmirësim në kapacitetin për kryerjen e inspektimeve kanë të bëjnë me shëndetin dhe sigurinë në punë”, mund të jetë i lidhur me situatat e veçanta në repartet, me numër të madh të vdekjeve në ndërtimtari në kundërshtim me ndalimet e punës gjatë periudhave kur shpallet gjendje e jashtëzakonshme për shkak të temperaturave të larta…

    

   1. Cilësia e vetë raportit

   Raporti i KE lejohet dhe duhet të analizohet në aspektin e brendshëm (mos) kundërshtim të tij ose të konsistencës me raportet e mëparshme dhe zhvillimin e rekomandimeve.

   Raporti duhet të komentohet jo vetëm në aspektin e analizës dhe rekomandimeve për Republikën e Maqedonisë, por edhe në aspektin e cilësisë së raportit, përshtatshmëria e të dhënave mbi të cilat është e bazuar dhe qëndrueshmëria në vlerat dhe qëllimet e caktuara.

   Një aspekt interesant i një analize më të thellë do të jetë e vendosur në kontekstin raportit të situatës aktuale politike në KE në vitin e caktuar raportues. Kjo është e bazuar në parametrat dominuese të përfshira në raport, mund të dalin paralele dhe konkluzione si për marrëdhëniet e BE-së drejt Republikës së Maqedonisë dhe prioritetet që janë në vite të ndryshme (për shembull, raportet nga viti 2012 e tutje, Titulli i kapitullit 27, përveç mjedisit ndodh dhe ndryshimi i klimës, e cila nuk ka në raportet e mëparshme).

   Hap pozitiv përpara në prezantimin e raportit është se shumë media ofrojnë lidhje (linqe) me tekstin e plotë (p.sh. Press24, Libertas, …). Megjithatë, mediumet nuk  japin lidhje (linqe) me tekstet e raporteve të mëparshme në gjuhën maqedonase, e cila do të ndihmojë qytetarët në marrjen e informacionit të duhur.

   Në çdo rast, raporti nuk mund të jetë e për mediumet vetëm një lajmë i shkurtë. Është një dokument që siguron kuadrin e zhvillimit politik, ekonomik dhe shoqëror në vend dhe si i tillë duhet të jetë subjekt i përdorimit të vazhdueshëm nga ana e medieve.

 

Kjo analizë është përgatitur nga kuadër të Projektit të USAID-it për përforcimin e mediumeve në Maqedoni – Komponenta Shërbimi për verifikimin e fakteve nga mediumet, që implementohet nga fondacioni Metamorfozis.. Analiza është mundësuar me përkrahjen e Agjencisë amerikane për zhvillim ndërkombëtar (USAID). Përmbajtja e analizës është përgjegjësi e autorit dhe nuk i paraqet qëndrimet e fondacionit Metamorfozis, USAID-it ose të qeverisë së SHBA-ve. Për më tepër informata për punën e USAID-it në Maqedoni, ju lutemi vizitoni ueb-faqen e USAID-it: (http://macedonia.usaid.gov) dhe faqen e USAID-it në Facebook: (www.facebook.com/USAIDMacedonia).

Tweet