Овој напис го има и на: Maqedonisht

Më 27.02.2014 Departamenti i shtetit në SHBA ka dorëzuar në Kongres, raportet vjetore për të drejtat e njeriut sipas shteteve për vitin 2013 (2013 Country Reports on Human Rights Practices). Raportet të cilat përpilohen për 38 herë , shpërbejnë si bazë ndihmën politike dhe të jashtme të Qeverisë së SHBA-ve. Ato gjithashtu janë pika referuese për shtetet tjera, institucione ndërkombëtare, OJQ, juristë, shkencëtarë, qytetarë të interesuar dhe gazetar.

Në Raportin për Maqedoninë (Country Reports on Human Rights Practices for 2013: Macedonia) thuhet:

“Çështja më kritike të drejtave të njeriut ishte dështimi i qeverisë për respektimin e plotë të sundimit të ligjit, duke përfshirë përzierjen e aktiviteteve shtetërore dhe partiake, duke ndërhyrë në punën e gjyqësorit dhe mediumeve, ndjekje selektive të kundërshtarëve politikë, si dhe nivele të konsiderueshme të korrupsionit qeveritar dhe mosndëshkimi abuzimeve policore. Ndërhyrje politike, mungesa e efikasitetit, mbrojtje e personave në pozitave të mira,procese gjyqësore tepër të gjata, korrupsioni ishin tiparet e sistemit gjyqësor. Abuzimi fizik i të ndaluarve dhe të burgosurve nga policia dhe rojet e burgut dhe kushteve të këqija dhe mbipopullim në disa burgje dhe institucionet psikiatrike përbëjnë zonën e tretë të gjerë të shqetësimit.”

Liria e të shprehurit është një pjesë integrale e raportit për Maqedoninë dhe është i përkushtuar për një pjesë të veçantë, që e përkthyer të siguruar plotësisht:

Pjesa 2. Respektimi i lirive civile, duke përfshirë:

a. Liria e të shprehurit dhe liria e shtypit

 

Kushtetuta parashikon lirinë e të shprehurit dhe të shtypit, por shpesh ishte qeveria, ajo që nuk respekton këto të drejta. Presioni i qeverisë ndaj mediumeve ishte një problem në rritje. Gjatë vitit SHGM ka kritikuar rënien e përgjithshme për lirinë e mediumeve. SHGM dhe Sindikata e Pavarur e Gazetarëve u bëri thirrje autoriteteve publike për të bashkëpunuar me mediumet për të adresuar çështjet për lirinë e mediumeve.

Liria e të shprehurit: Ligji i ndalon fjalimet që nxisin urrejtje nacionale, fetare ose etnike, dhe siguron dënime për vepra të tilla. Individët mund të kritikojnë qeverinë publikisht ose privatisht, por ka pasur raporte të besueshme ku qeveria është përpjek për të penguar kritikën në mediume, është blerja e hapësirë ​​reklamimit vetëm në mediumet pro-qeveritare.

 

Liria e shtypit: Të njëjtat ligje që ndalojnë fjalimet që nxisin urrejtje nacionale, fetare ose etnike, mbulojnë edhe mediumet. Shumë pak mediume të pavarura shprehën pikëpamjet e tyre të ndryshme pa kufizim. Raportimi dhe mediumet dhe vazhdoj të jenë të ndarë përgjatë vijave etnike dhe politike. Mediumet tradicionale rrallë publikojnë lajme kundër qeverisë. Qeveria është blerësi më i madh i reklamave në vend, duke i bërë mediumet financiarisht të varura nga të ardhurat e qeverisë, dhe në këtë mënyrë të bëhen subjekt i presionit për të paraqitur pikëpamjet që kritikojnë qeverinë. Gjatë fushatës për zgjedhjet lokale në mars, RTM ka siguruar transmetimit në pronësi të shtetit për opozitën siç kërkohet me ligj, por thuhet se redaktorët proqeveritar kanë vendosur kushtet se çfarë mund të shfaqet gjatë kësaj periudhe për opozitën.

 

Dhuna dhe ngacmimi: Shumë gazetarë thanë se janë nën presion për të marrë një qëndrim më pro-qeveritar në raportimin dhe përndryshe do të kishin humbur punët e tyre. Anëtarët e SHGM janë ankuar se autoritet lokale dhe qëndrore kanë bërë presion tek mediumet rajonale të regjistrojnë gazetarët e tyre si anëtarë të asociacionit pro-qeveritar Asociacioni i gazetarëve të Maqedonisë (AGM).  Gazetarëve u është thënë me anëtarësimin në AGM, mediumet e tyre do të punonin me më pak pengesa nga ana qeveritarëve.

 

Censura ose kufizimet në përmbajtje: Ka pasur pretendime se qeveria kishte shtypur mediumet dhe ka detyruar gazetarët të praktikonin vetë-censurën. Gazetarët thanë se vetë-censura është shumë më e madhe kur raportojnë mbi çështje të ndjeshme për qeverinë. Mediumet në pronësi private pretendoj që rregullisht kanë marrë telefonata nga zyrtarët në nivelet më të larta të qeverisë potencohet se për dhe çfarë të raportojnë mbi çështjet politike.

 

Gjatë këtij viti disa gazetarë ishin “llustruar” (ekspozuar si bashkëpunëtorë të shërbimeve sekrete gjatë periudhës komuniste dhe u ishte ndaluar  realizimi i funksioneve publike). Gazetarët argumentuan se autoritetet  i llustruan ato të cilët publikuan storje që nuk përputhen me pikëpamjet e qeverisë.

 

Ligjet për shpifje/Sigurim nacional: Personat e deklaruar si të fajshëm për shpifje  dhe fyerje ishin ndëshkuar me gjobë, të shqiptuar sipas planit në bazë të dëmit jopasuror të shkaktuar. Disa redaktorë dhe pronarë të mediave kanë shprehur shqetësimin se gjobat e larta do të inkurajojë autocensurën. Ka pasur pretendime se qeveria ka përdorur ligjin si një mjet për trajtimin e kundërshtarëve politikë.

 

Ndikimi: Pronarët e mediumeve të shkruara jo pro-qeveritare thonë se kompanitë e shpërndarjes pro-qeveritare nuk pranojnë të shpërndajnë botimet e tyre dhe botimet e tyre janë vendosur në një vend të jo aq të dukshëm në kioska.

 

Liria e internetit

Qeveria nuk e ka imponuar kufizime në qasjen në internet, dhe nuk ka pasur raporte të besueshme se qeveria mbikëqyrë  e-mail postën ose faqet për bisedime në internet, pa mbikëqyrje gjyqësore, edhe pse ka pasur raporte që në bibliotekat publike janë bllokuar faqe të caktuara të internetit. Individët dhe grupet mund të angazhoheshin në shprehje paqësore të mendimeve përmes internetit, përfshirë edhe e-mail dhe përmes mediumeve sociale. Unioni Ndërkombëtar i Telekomunikacionit vlerëson se 63 për qind e popullsisë ka përdorur internetin në vitin 2012.

 

Liria akademike dhe ngjarjet kulturore

Në Universitetin e Ohrit, qeveria emëruar rektorin e ri, ku shumica prej anëtarëve të senatit të fakultetit e konsideronim si të pakualifikuar. Kur profesori vizitor Ilan Sa’adeh e kundërshtoi  këtë vendim, autoritetet e universitetit e kanë kufizuar qasjen në bibliotekat e tyre dhe i ka shkurtuar fondet për kërkimin dhe udhëtuar në konferenca, atëherë autoritetet dëbuan nga vendi.

Tweet