Nataliteti, “Ekspertët” virtual dhe mbështetja e paargumentuar e projektit qeveritar
Published in Recensione
on 14 - 08 - 2015 Author: Оливера Војновска
[Recension: Stimulimet për familje me shumë fëmijë u treguan efektive, demografia mbetet në krye të sfidave qeveritare]
Ideja e këtij teksti është ta lëvdojë Qeverinë se ka një kujdes të veçantë për natalitetin, duke theksuar njëkohësisht ˶efektin pozitiv” të reklamave qeveritare për familjet me shumë fëmijë. Mesazh i këtillë dërgohet që nga titulli, i cili është mjaft i gjatë dhe i ngjyrosur më një ton krekosës ˶Stimulimet për familje me shumë fëmijë u treguan efektive, demografia mbetet në krye të sfidave qeveritare.”
Në fakt, në frymë të tillë është i shkruar i tërë artikulli, duke i përfshirë edhe tre kornizat të cilat në mënyrë plotësuese e përforcojnë përshtypjen se lexuesve u është ofruar një material joobjektiv, në të cilin lartësohet projekti i partisë në pushtet.
Linku deri te teksti origjinal: Stimulimet për familje me shumë fëmijë u treguan efektive, demografia mbetet në krye të sfidave qeveritareData dhe koha e botimit: 05.08.2015, 12:35
Data e recensionit: 06.08.2015
Recenzues: Olivera Vojnovska
PËR QEVERINË VETËM FJALËT MË TË MIRA
Lëvdatat për Qeverinë fillojnë që nga fillimi i tekstit, ku që në paragrafin e parë thuhet:
„…Qeveria e Maqedonisë po bën përpjekje të mëdha për ta rritur vetëdijen tek popullata dhe me një sërë projektesh i ndihmon familjet që kanë më shumë fëmijë.“
Pastaj radhiten pjesë nga fjalimi i Kryeministrit më 2 gusht, dedikuar kësaj teme, të plotësuara me mendime të ekspertëve „virtual” që
„përshëndesin fjalimin e Kryeministrit të Maqedonisë” dhe thonë:
„hapat që po ndërmerr Qeveria e Maqedonisë janë të shkëlqyer!“
Artikulli në mënyrë të theksuar përpiqet ta bindë publikun se reklamat qeveritare për rritjen e familjes janë „goditje në shenjë”, por nuk ofron prova për këtë. Në të prezantohen të dhëna pa u shënuar se prej ku janë marrë, e të mos flasim për atë se prezantohen në mënyrë selektive dhe janë konfuze.
Kështu, për shembull, në fillim jepen të dhëna për numrin e të sapolindurve në vitet e pesëdhjeta të shekullit të kaluar, më pas vihen në dukje të dhëna për periudhën e tashme dhe më pas bëhet një farë krahasimi me nxënës të regjistruar në klasë të parë në vitin 2015. Megjithatë, nuk tregohet konkretisht se kush është burimi i të dhënave të këtilla dhe vërtetësia e tyre nuk mund të konfirmohet.
Por, ama vihet në dukje se Qeveria bën hapa konkrete në këtë fushë, gjatë së cilës si „provë kryesore”:
„dëshmon fakti se mbështetja për familjet me shumë fëmijë u votua në gusht të vitit 2008.”
Ç’THONË TË DHËNAT ZYRTARE
Të dhënat e Institutit Shtetëror të Statistikës (ISHS) tregojnë se rritja natyrale e popullsisë në Maqedoni stagnon. Kjo mund të shihet në publikimin „Raporti mujor statistikor për shkurtin, viti 2015”, i publikuar në faqen e internetit të ISHS-së.
Në faqen 79 të këtij raporti statistikor është paraqitur një tabelë për lëvizjen natyrale të popullsisë nga viti 2008 deri në vitin 2013 (për vitin 2014 nuk janë të dhënat e plota), në të cilën shihet se rritja natyrale e popullsisë në 1.000 banorë shënon 1,9 promilë, njësoj si në vitin 2008.
Gjithashtu, nga tabela mund të shihet se numri i martesave të lidhura në vitin 2013 (13.982) është më i vogël se ai në vitin 2008 (14.695), përderisa numri i divorceve në vitin 2013 (2.045) është më i lartë se ai në vitin 2008 (1.209).
Për dallim nga këto të dhëna, teksti fokusohet në një mbështetje të paargumentuar të projektit qeveritar. Edhe në atë mision në disa momente duket madje edhe konfuz. Nga njëra anë pretendon se„stimulimet për familje me shumë fëmijë u treguan efektive”, ndërsa nga ana tjetër, duke u fshehur pas analistëve të paemërtuar thotë:
„Ajo të cilës ekspertët i kushtojnë kujdes të veçantë është fakti se gjendja ekonomike nuk është aspak arsye për ulje të natalitetit, por vlerat të cilat i bartin në vete prindërit e ardhshëm.”
Konstatimi i këtillë duket edhe i palogjikshëm, duke pasur parasysh se ekspertët shumë herë si arsye për „murtajën e bardhë” i potencojnë: „gjendjen e vështirë ekonomike, papunësinë e madhe, arsimimin e popullatës, shtyrjen e lidhjes së martesës…”
Por, në vend që të jepet një pasqyrë reale e gjendjeve e mbështetur në burime dhe fakte precize, ashtu siç kërkojnë standardet profesionale, është krijuar një tregim propagandistik në të cilin Maqedonia është shfaqur si lider rajonal për „stimulim të familjeve me shumë fëmijë”, prej të cilit kanë filluar të mësojnë edhe fqinjët (Serbia)!
INFOGRAPHIC
TRUTHFULNESS
ka fakte
nuk mund të përcaktohet saktësia e pohimeve
nuk mund të përcaktohet vërtetësia e deklaratave
SOURCES OF INFORMATION
ka burime të evidentuara
zyrtare, jozyrtare
nuk mund të përcaktohet
një palë
EXTENSIVENESS
jogjithëpërfshirës
ndoshta ka informata të fshehura
BIAS
nuk mund të përcaktohet
ka shtrembërim të së vërtetës (spin)
:
mban anën e një pale
anshmëri politike
COMMENTING
ka elemente të komentimit
të integruara me faktet
PLAGIARISM
vepër origjinale
nuk është theksuar autori
TITLE QUALITY
dezinformon
jokreativ
josenzancionalist
joadekuat
tendencioz
PHOTOGRAPH
ka
adekuate
as manipulon as informon - është vënë vetëm si ilustrim
nuk është theksuar autori (burimi)
HATE SPEECH
nuk ka gjuhë ofenduese
nuk ka gjuhë të urrejtjes
nuk nxit për përdorimin e dhunës
nuk diskriminon
EDITED FOR THE WEB
mesatarisht i lexueshëm
elemente solide multimediale
nuk ka linke kontekstuale
pjesërisht i rregulluar në aspekt stilistik
i palidhur me tag-e