Çka është kontestuese në tabelën dygjuhësore në Çair?
Published in Recensione
on 13 - 10 - 2016 Author: Александар Писарев[Recension: Selia partiake e LSDM-së në Çair sot në mëngjes fitoi tabelë dygjuhësore]
Recensojmë një tekst jokorrekt dhe tendencioz, që i mohon dispozitat kushtetuese dhe ligjore për përdorimin e gjuhëve të nacionaliteteve në Republikën e Maqedonisë dhe në këtë mënyrë i konteston të drejtat e njeriut që kanë të bëjnë me përdorimin e gjuhës amtare. E gjithë kjo bëhet me një qëllim të vetëm: të diskreditohet lideri i opozitës, Zoran Zaev, dhe të paraqitet në dritë negative para zgjedhjeve të caktuara për më 11 dhjetor.
Linu deri te artikulli origjinal: Selia partiake e LSDM-së në Çair sot në mëngjes fitoi tabelë dygjuhësoreа
Data dhe koha e publikimit: 09.10.2016, 16:54
Data e recensionit: 10.10.2016
Recensues: Аleksandar Pisarev
ÇKA THOTË KUSHTETUTA DHE LIGJI
Kronika është e motivuar politikisht dhe tendencioze, që shihet që në titull:
“Selia partiake e LSDM-së në Çair sot në mëngjes fitoi tabelë dygjuhësore”.
Që nga fillimi i këtij materiali radhiten akuza të paqëndrueshme në llogari të liderit të opozitës:
“LSDM-ja u rinovua. Sot në selinë partiake të Organizatës partiake të LSDM-së u vendos tabela dygjuhësore. Shtrohet pyetja se a është kjo pjesë e paralajmërimit të liderit të LSDM-së, Zoran Zaev për futjen e dygjuhësisë në Maqedoni.
Me propozimin e këtillë të Zaevit pajtohet edhe diaspora shqiptare, e cila nuk e fsheh se është për federalizimin e Maqedonisë”.
Mirëpo, ç’ka kontestuese nëse LSDM-ja ka vendosur tabelë dygjuhësore në selinë partiake në Çair?! Të gjitha institucionet shtetërore dhe ndërmarrjet publike në këtë komunë (dhe jo vetëm në të) kanë tabela dygjuhësore. Kjo është paraparë me nenin 7 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë dhe me nenin 2 të Ligjit për përdorimin e gjuhëve në Republikën e Maqedonisë.
Në njësitë e vetëqeverisjes lokale në të cilat si shumicë jetojnë pjesëtarët e nacionaliteteve, në përdorim zyrtar, përveç gjuhës maqedonase dhe shkrimit cirilik, janë edhe gjuhët dhe shkrimet e nacionaliteteve në mënyrë të përcaktuar me ligj. (neni 7)
Gjuha që e flasin që paku 20 për qind e qytetarëve të Republikës së Maqedonisë përdoret në Kuvendin e Republikës së Maqedonisë; komunikimi i qytetarëve me ministritë, procedurat gjyqësore; zbatimin e sanskioneve; Avoktin e popullit, procesin zgjedhor; gjatë deklarimit të drejtpërdrejtë të qytetarëve; gjatë lëshimit të dokumenteve personale të qytetarëve; gjatë mbajtjes së evidensës së amzës; zbatimin e autorizimeve policore; në veprimtarinë radiodifuzive; objektet e infrastrukturës; vetëqeverisjen lokale; financat; ekonomi; arsim dhe shkencë; kulturë dhe në fushat dhe institucionet tjera në përputhje me këtë ligj. (Neni 2)
FEDERALIZIM?!
Gjatë shkruarjes së tekstit është dashur të merren parasysh këto fakte. Mohimi i tyre, i rrezikon të drejta dhe liritë e njeriut në Republikën e Maqedonisë sa i përket përdorimit të gjuhës amtare.
“Futja e dygjuhësisë nuk është e panjohur për socialdemokratët. Ata në disa raste, deri te mediet që raportojnë në gjuhën shqipe dërgojnë e-mail të shkruar ë gjuhën shqipe nga adresa partiake”.
Në tekst nuk ka asnjë argument me të cilin do të konfirmohej konstatimi i bërë se në këtë mënyrë Zaevi e fut dygjuhësinë, për shkak se ajo tashmë është futur me ligj në mjedise të caktuara në vend. Në tekst nuk është sqaruar se a ka bërë Zaevi me vendosjen e tabelës dygjuhësore në selinë partiake diçka që nuk është në përputhje me ligjet e Republikës së Maqedonisë dhe nëse po, çka, sikurse që nuk ka asnjë fakt me të cilin do të vërtetohej qëllimi i Zaevit për federalizimin e Maqedonisë.
Është bërë edhe një kompilim i ngathtë i dofarë reagimeve nga diaspora dhe deklaratave, të cilat nuk janë në kontekst të ngjarjes dhe nuk kanë asnjë lidhje me hapjen e selisë partiake të LSDM-së në lagjen Çair.
Me mënyrën e këtillë të shkrimit dhe të plasimit të informatave, janë shkelur dispozitat themelore të Kodit të gazetarëve të Maqedonisë, të cilat thonë se:
Gazetari duhet të botojë informata të vërteta e të konfirmuara dhe nuk do të fshehë të dhëna esenciale e as nuk do të falsifikojë dokumente. (Neni 1)
Gazetari nuk do të krijojë e as nuk do të përpunojë me vetëdije informata, të cilat i kërcënojnë të drejtat ose liritë e njeriut. (Neni 10)
INFOGRAPHIC
TRUTHFULNESS
ka fakte
pohime të sakta
pjesërisht
SOURCES OF INFORMATION
nuk ka burime të evidentuara
EXTENSIVENESS
jogjithëpërfshirës
informata të fshehura
BIAS
pjesërisht e paraqet të vërtetën
ka shtrembërim të së vërtetës (spin)
nuk mund të përcaktohet
nuk aplikohet
anshmëri politike
COMMENTING
ka elemente të komentimit
të integruara me faktet
PLAGIARISM
vepër origjinale
është theksuar autori
TITLE QUALITY
dezinformon
jokreativ
senzacionalist
joadekuat
tendencioz
PHOTOGRAPH
nuk ka
HATE SPEECH
gjuhë ofenduese
nuk ka gjuhë të urrejtjes
nuk nxit për përdorimin e dhunës
diskriminon
diskriminim gjuhësor
EDITED FOR THE WEB
mesatarisht i lexueshëm
elemente solide multimediale
ka linke kontekstuale
i rregulluar në aspekt stilistik
i palidhur me tag-e