Rasti i vdekjes (keq)përdoret për sulm politik
Published in Recensione
on 6 - 05 - 2016 Author: Александар Пешев[Recension: KATICA JANEVA E FESTON VIKTIMËN E PARË: Përderisa huliganët shkatërrojnë, Katica në drekë me prokurorët]
Para nesh kemi një publikim që (keq)përdoret për diskreditim personal, me ç’rast plasohet një tezë e paqëndrueshme për vdekje të dyshimtë për të cilën është duke u zhvilluar hetim. Me një qasje të këtillë kufomëngrënëse shkilen disa nene të Kodit të gazetarëve, si dhe të parimeve të përcaktuara për raportim etik.
Linku deri te artikulli origjinal: KATICA JANEVA E FESTON VIKTIMËN E PARË: Përderisa huliganët shkatërrojnë, Katica në drekë me prokurorët
Data dhe koha e publikimit: 27.4.2016
Data e recensionit: 1.5.2016
Recensues: Аleksandar Peshev
TEKST JOETIK DHE I PACIPË
Spini dhe anshmëria politike shihen që në titull, e pastaj përpunohen në hyrje të publikimit, i cili assesi nuk mund të konsiderohet si produkt profesional gazetaresk. Në të me një qasje krejtësisht joetike dhe joprofesional komentohet se vdekja e Kosta Kërpaçit, dëshmitarit të Prokurorisë speciale publike, i cili u gjet në listën e të amnestuarve nga kryetari Gjorge Ivanov,
“nuk i pengoi prokurorët që sot ta festojnë viktimën e parë të funksionimit të tyre joligjor, joprofesional dhe të dhunshëm.”
Pohimet e këtilla nuk janë atribuar, që do të thotë se ato paraqesin komentim edhe atë i hetimit që është duke u zhvilluar, që është në kundërshtim me disa nene të Kodit të gazetarëve. Më saktë, është shkelur neni 13 me atë që nuk bëhet dallim ndërmjet fakteve dhe mendimit dhe ndërmjet lajmit dhe komentit.
Në fakt, teksti nuk përmban elemente që mund të identifikohen si fakte, por përkundrazi, njëanshmëria tregon se ka favorizim politik. Me këtë është shkelur neni 14 i Kodit të gazetarëve, për shkak se qartazi nuk është siguruar distancë profesionale nga subjektet politike. Implikimi për gjoja veprim kriminal dhe të dhunshëm pa ofruar dëshmi për pohimet e këtilla, tregon se është shkelur neni 15 i Kodit të gazetarëve, për shkak se është e qartë se me pohimet e pabaza nuk kultivohet kultura e gjuhës dhe etikës.
Vdekja e Kërpaçit përdoret për ta sulmuar Prokurorinë speciale publike dhe ministrin për punë të brendshme nga radhët e opozitës. Informacionet për rastin për të cilin ka hetim aktiv spinohen për diskreditim personal, dhe kjo është evidente në paragrafin vijues:
“Për shkak të presionit nga ana e prokurorëve të PSP-së dhe ndjekjes së vazhdueshme të Kosta Kërpaçit nga ana e bandave të MPB-së në kontrollin e Oliver Spasovskit, të cilët për çdo ditë të armatosur janë futur në banesën e tij dhe e kanë maltretuar para gruas dhe fëmijës, ai sot bëri vetëvrasje.”
Elementi senzacionalist në këtë formë të të shprehurit është në kundërshtim edhe me një standard profesional:
Mënyra e informimit në rastet e fatkeqësive, katastrofave natyrore, luftërave, tragjedive familjare, sëmundjeve, proceseve gjyqësore duhet të jenë të çliruara nga senzacionalizmi. (neni 8)
Në përpjekje që të mbështeten një pjesë e pohimeve të bëra në tekst, përmendet një burim jozyrtar i informatave:
“Siç kuptojmë nga të afërmit e tij, ai ka qenë vazhdimisht i ndjekur dhe i përgjuar, është thirrë në biseda në PSP ku i është nënshtruar torturave dhe presioneve, dhe është shnatazhuar që të japë dëshmi të rrejshme për të cilën gjë kundër Katica Janevës ka edhe padi penale.”
Megjithatë, edhe shfrytëzimi i këtillë i informatave është i pahijshëm dhe në kundërshim me Kodin e gazetarëve, veçanërisht me këtë dispozitë:
Gazetari është i obliguar ta respektojë dhimbjen personale dhe pikëllimin. (neni 7)
Në mënyrë plotësuese, mirëpo që nuk është edhe më pak e rëndësishme, në këndin e njërës nga fotografitë me të cilat është ilustruar teksti, është futur portreti i vëllait të Kosta Kërpaçit. Edhe pse kjo, me gjasë është bërë nga mosdija ose pakujdesia, gjithsesi paraqet një lëshim serioz. E fakti që gabimin e njëjtë e kanë bërë disa medie, megjithatë nuk e zvogëlon përgjegjësinë e portalit që e plason artikullin që e recensojmë.
Marrë në përgjithësi, kemi një publikim joprofesional komentues, i cili në mënyrë kufomëngrënëse nuk e respekton dhimbjen personale dhe pikëllimin dhe nëpërmjet komenteve përpiqet të krijojë spin për diskreditimin e Prokurorisë speciale publike dhe ministrit opozitar. Shprehja e pahijshme është plotësuar me senzacionalizëm, me çka ky publikim paraqet shembull për arritjen e një fundi të ri në shprehjen publike.
INFOGRAPHIC
TRUTHFULNESS
nuk ka fakte
pohimet jo të sakta
:
SOURCES OF INFORMATION
ka burime të evidentuara
anonime
jorelevante
nuk mund të përcaktohet
një palë
EXTENSIVENESS
jogjithëpërfshirës
ndoshta ka informata të fshehura
BIAS
nuk mund të përcaktohet
ka shtrembërim të së vërtetës (spin)
nuk mund të përcaktohet
mban anën e një pale
anshmëri politike
COMMENTING
ka elemente të komentimit
të integruara me faktet
PLAGIARISM
kopje të plotë
është theksuar autori, është theksuar burimi me link
TITLE QUALITY
dezinformon
jokreativ
senzacionalist
joadekuat
tendencioz
PHOTOGRAPH
ka
joadekuate
manipulon
nuk është theksuar autori (burimi)
HATE SPEECH
gjuhë ofenduese
nuk ka gjuhë të urrejtjes
nuk nxit për përdorimin e dhunës
nuk diskriminon
EDITED FOR THE WEB
mesatarisht i lexueshëm
nuk ka elemente multimediale
ka linke kontekstuale
pjesërisht i rregulluar në aspekt stilistik
i lidhur me tag-e