Recension: Statistikë: Menaxherët maqedonas optimistë se do të rritet prodhimtaria dhe se do të ketë vende të reja pune
Published in Recensione
on 4 - 06 - 2014 Author: Зоран Бојаровски
Madje edhe titulli i këtij teksti sugjeron se në të do të lexojmë të dhëna statistikore, të cilat duhet ta mbështesin pohimin e dhënë në të se “në periudhën e ardhshme do të rritet prodhimtaria dhe do të ketë vende të reja pune”.
Dhe kur të niseni ta shihni kontributin televiziv ose tekstin e publikuar në portalin e medias në internet, nga statistika – ska asgjë.
Të dhënat statistikore i shërbejnë gazetarit që t’i mbështesë analizat e tij ose të ekspertëve dhe të tanguarit në produktet e tyre gazetareske. Ato mund të jenë argument i fuqishëm për prognoza ose për analizën e trendeve.
Nënkuptohet, vetëm dhe vetëm nëse nuk keqpërdoren edhe nga ana e atyre që i plasojnë edhe nga ana e gazetarëve. Aq më tepër, siç sugjeron këshilla në leksionin gazetaresk “Gazetaria (jo)etike: Gabimet matematikore dhe manipulimet gazetareske“, imperativi etik gazetaresk “gjurmo pas të vërtetës dhe raporto për to” e imponon verifikimin e saktësisë së informatave nga çdo burim:
“Kur burimi është një person që është në pushtet, gazetarët kanë obligim etik me kujdes t’i ndjekin deklaratat e tij, të bëjnë dallim ndërmjet fakteve dhe mendimeve dhe ta marrin në përgjegjësi në rast të deklaratave të pabazuara faktike. Gazetarët duhet të jenë veçanërisht të kujdesshëm kur publikojnë dhe analizojnë tregues të saktë statistikorë nga burimet zyrtare.”
Linku deri te artikulli origjinal: Statistikë: Menaxherët maqedonas optimistë se do të rritet prodhimtaria dhe se do të ketë vende të reja pune
Data dhe koha e publikimit: 26.05.2014, 21:40
Data e recensionit: 29.05.2014
Recensues: Zoran Bojarovski
Praktikë edhe më e keqe e (keq)përdorimit të statistikës është t’i referoheni asaj, e ajo, statistika, si referencë, si “emër dhe mbiemër”, të mos gjendet askund.
Shembull të atillë kemi në këtë tekst.
Nuk ka burime nga statistika. Cila statistikë? Thotë “…menaxherët janë optimistë se do të rritet prodhimtaria”, e nuk ka asnjë deklaratë nga ndonjë menaxher, e as që përmendet dikush që e thotë këtë.
Ka vetëm një deklaratë të përgjithshme nga ministri për investime të huaja që u porosit firmave të bashkëpunojnë me kompanitë në zonat zhvillimore.
Thotë “rritje drastike e eksportit”, ndërsa autori i tekstit nuk jep tregues krahasues që të shohim se në bazë të të cilave të dhëna pritet ose shënohet ajo rritje “drastike”. Do ta pranoni se fjala “drastike” është një fjalë mjaft e fuqishme, dhe thjesht, duhet të mbështetet me numra realë.
Kështu, i gjithë kontributi gazetaresk është një gabim gazetaresk statistikor.
INFOGRAPHIC
TRUTHFULNESS
nuk mund të përcaktohet
nuk mund të përcaktohet saktësia e deklaratave
nuk mund të përcaktohet vërtetësia e deklaratave
SOURCES OF INFORMATION
nuk ka burime të evidentuara
EXTENSIVENESS
jogjithëpërfshirës
ndoshta ka informata të fshehura
BIAS
nuk mund të përcaktohet
ka shtrembërim të së vërtetës (spin)
nuk mund të përcaktohet
mban anën e një pale
anshmëri politike
COMMENTING
nuk ka elemente të komentimit
të ndara nga faktet
PLAGIARISM
vepër origjinale
është theksuar autori
TITLE QUALITY
nuk mund të përcaktohet
jokreativ
senzacionalist
joadekuat
tendencioz
PHOTOGRAPH
ka
as manipulon as informon është vënë vetëm si ilustrim
nuk është theksuar autori (burimi)
HATE SPEECH
nuk ka shprehje të urrejtjes
nuk ka shprehje të urrejtjes
nuk nxit dhunë
nuk diskriminon
EDITED FOR THE WEB
mesatarisht i lexueshëm
elemente solide multimediale
nuk ka linke kontekstuale
pjesërisht i rregulluar në aspekt stilistik
i palidhur me tag-e