Si duket një titull që manipulon?
Published in Recensione
on 30 - 08 - 2016 Author: Fatlume Dervishi
[Recension: “Veljanovski humbi jetën në aksident në Ohër”]
Manipulimi me tituj sezacional nuk është gjë e rrallë në gazetari. Kjo bëhet për tërheqjen e vëmendjes dhe si nxitës që lexuesi të hapë lidhjen (linkun) që të dërgon deri te teksti, për të rritur numrin e klikimeve. “Truqe” të këtilla të dykuptimta, në bazë të standardeve, nuk llogariten si një akt profesional.
Linku deri te artikulli origjinal: “Veljanovski humbi jetën në aksident në Ohër”
Data dhe koha e publikimit: 25.08.2016, 11:03
Data e recensionit: 26.08.2016
Recensues: Fatlume Dervishi
Që Veljanovski ka humbur jetën, është një titull që zgjon interesin e publikut, jo vetëm në vend, sepse është mbiemri i një prej figurave politike më të rëndësishme aktualisht në Maqedoni. Vdekja e kryetarit të parlamentit Trajko Veljanovski në një aksident në Ohër do të ishte krye-titulli në të gjithë mediat e vendit dhe ndër titujt kryesorë të shumë mediave në rajon. Por në të vërtetë, kuptohet se nuk është kjo ngjarja për të cilën raportohet.
Përmbajtja e tekstit na sqaron se viktima është Kërste Veljanovski, nuk është person publik dhe nuk raportohet të ketë lidhje familjare me të lartpërmendurin.
“Është zbuluar identiteti i motoristit që humbi jetën të martën në aksident në Ohër. Sipas gazetës “Dnevnik” bëhet fjalë për Kërste Veljanovski, pronar i një lokali të njohur në Ohër, transmeton Gazeta Lajm.”
Pjesa tjetër e tekstit është përshkrim i zakonshëm i raportit zyrtar të MPB-së dhe detaje se si ka ndodhur aksidenti. Aty nuk ka asgjë në kundërshtim me parimet e profesionale të lajmit.
“Aksidenti ka ndodhur në rrugën Kërçovë-Ohër, në afërsi të fshatit Trebenishtë, midis një motoçiklete dhe një kamioni. Motoçikleta nga Shkupi ka lëvizur në drejtim të Ohrit, ndërsa kamioni i rëndë “Scania” ka lëvizur nga Ohri drejt Kërçovës. Motoçikleta ka përfunduar nën kamion.
Nga МВР kanë konfirmuar që vozitësi i motoçikletës e ka humbur jetën në vend të ngjarjes.”
I gjithë problemi i këtij artikulli qëndron te titulli. Shumëkush nuk do të ishte i interesuar të lexojë një lajm, pjesë e kronikës së zezë për një person të panjohur, sepse lajmet e këtilla janë të zakonshme. Por, vdekja e një figure të rëndësishme politike, patjetër që tërheq lexuesit. Pikërisht manipulimi i këtillë dhe me vetëdije nga ana e autorit shkel parimet e profesionalizmit për informim objektiv dhe pa sezacionalizëm.
- Tutulli ose paralajmërimi i kontributit patjetër të jetë në harmoni me përmbajtjen e tij.
- Gazetari nuk guxon që për shkak të atraksionit të tesktit/kontributit të nxisë shqetësime të pabazuara ose shpresa te bashkëbiseduesit, ose të manipulojë me ndjenjat e tyre.
INFOGRAPHIC
TRUTHFULNESS
ka fakte
pohime të sakta
nuk mund të përcaktohet vërtetësia e deklaratave
SOURCES OF INFORMATION
ka burime të evidentuara
zyrtare
relevante,
1 burim
një palë
EXTENSIVENESS
jogjithëpërfshirës
ndoshta ka informata të fshehura
BIAS
pjesërisht e paraqet të vërtetën
ka shtrembërim të së vërtetës (spin)
ka manipulim në titull
nuk mund të konstatohet
anshmëri komerciale,
COMMENTING
nuk ka elemente të komentimit
të ndara nga faktet
PLAGIARISM
kopje të pjesshme
TITLE QUALITY
dezinformon
jokreativ
senzacionalist
joadekuat
tendencioz
PHOTOGRAPH
ka
adekuate
as manipulon as informon - është vënë vetëm si ilustrim
nuk është theksuar autori (burimi)
HATE SPEECH
nuk ka gjuhë ofenduese
nuk ka gjuhë të urrejtjes
nuk nxit për përdorimin e dhunës
nuk diskriminon
EDITED FOR THE WEB
i lexueshëm
nuk ka elemente multimediale
nuk ka linke kontekstuale
i rregulluar në aspekt stilistik
i palidhur me tag-e